مقایسه‌ای بین میزان آلودگی موش‌ها به انگل توکسوپلاسما در 5 منطقه

مقایسه‌ای بین میزان آلودگی موش‌ها به انگل توکسوپلاسما در 5 منطقه از پایتخت 

در سال گذشته برای نابودی موش‌ها 2میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شد که بخشی از آن به اقدامات علمی اختصاصات یافت. در حال حاضر، شهرداری تهران با همکاری دانشگاه‌ها مشغول آمارگیری و بررسی وضعیت موش‌های شهر است تا درباره بهترین روش نابودی موش‌ها مطالعات و اقدامات لازم انجام شود و با به دست آوردن اطلاعات دقیق و علمی تصمیم درستی برای از بین بردن این جانوران موذی اتخاذ شود.

برای از بین‌بردن موش‌ها روش‌های مختلفی وجود دارد که بهسازی محیط، انجام کارهای عمرانی مانند نهرسازی و تخریب جوی‌های فرسوده، استفاده از سم و آموزش بهداشت و فرهنگ‌سازی برای مشارکت شهروندان نمونه آنهاست. مسوولان شهری معتقدند روش سمپاشی روش خوبی نیست، چون پس از مدتی بدن موش‌ها با سم تطبیق پیدا می‌کند و نسبت به آن مقاوم می‌شود. بنابراین هرچند وقت یک بار باید نوع سم‌ها را تغییر داد. ضمن اینکه سم ممکن است برای انسان‌ها هم مضر باشد. به عقیده آنها، این امر نیازمند مشارکت و همکاری شهروندان است و اگر مردم بهداشت محیط را رعایت کنند و زباله‌های خود را در زمان و مکان‌های مشخص بیرون قرار دهند نقش مهم و موثری در رفع این مشکل خواهند داشت.

این تحقیق با هدف بررسی میزان آلودگی موش‌های تهران به توکسوپلاسما و نشان دادن اهمیت بهداشتی این حیوان در برقراری چرخه بیماری انجام شده است. در این مطالعه 150 موش از پنج منطقه شمال، جنوب، مرکز، شرق و غرب تهران توسط تله‌های زنده‌گیر در مدت 8 ماه شکار شدند. نتایج نشان داد که 7/36 درصد موش‌های تهران دارای آلودگی به توکسوپلاسما هستند و بیشترین میزان آلودگی مربوط به جنوب و مرکز تهران با 7/11 درصد و کمترین میزان آلودگی در غرب تهران با 47/1 درصد است. این میزان آلودگی نمایانگر اهمیت وجود موش‌های رت وحشی در برقراری و ماندگاری چرخه زندگی این انگل است.

توکسوپلاسما چیست؟

توکسوپلاسموزیس عفونتی منتشر در جهان است که به وسیله تک‌یاخته درون سلولی توکسوپلاسما گوندی ایجاد می‌شود. از آنجایی که این تک‌یاخته انگلی در همه مکان‌ها وجود دارد، عفونت‌های انسانی در برخی جوامع تا صد درصد نیز گزارش شده است. طبق مطالعات انجام شده توکسوپلاسما عامل ایجاد تغییر در رفتارهای جوندگان است که از آن جمله می‌توان به کاهش تحرک، کاهش میزان یادگیری، ترس از نور، بروز وحشت و ترس و افزایش زمان انجام فعالیت‌های روزمره و افزایش زمان عکس‌العمل به محرک‌های محیطی اشاره کرد.

ارتباط موش‌ها با توکسوپلاسما

جوندگان کوچک نقش مهمی در چرخه زندگی توکسوپلاسما گوندی بازی می‌کنند و به عنوان یکی از عوامل آلوده شدن گربه‌های اهلی و وحشی مطرح هستند. در برخی نقاط جهان میزان آلودگی به توکسوپلاسما گوندی در جوندگان کوچک تا 73 درصد گزارش شده است. عفونت در جوندگان با بلع خاک، سبزی یا آب آلوده به کیست رخ می‌دهد. در بررسی‌های مختلف عفونت مادرزادی توکسوپلاسما گوندی در موش‌ها به میزان 37 درصد به اثبات رسیده است. طی دوره عفونت مزمن توکسوپلاسموزیس در موش‌ها، انتقال مادرزادی دیده شده است و 51 درصد انتقال مادرزادی نیز در ابتلا به عفونت حاد توکسوپلاسما گوندی گزارش شده است. بررسی‌ها نشان داده که عفونت با توکسوپلاسما منجر به تغییرات رفتاری در موش‌ می‌شود به گونه‌ای که موش‌ آلوده دارای ترس کمتر یا عدم ترس از گربه است. این تغییر رفتار در موش در جهت منافع انگل است زیرا با از بین رفتن ترس موش از گربه، موش به راحتی توسط گربه شکار شده و انگل توکسوپلاسما با این روش چرخه زندگی خود را در گربه به عنوان میزبان نهایی کامل خواهد کرد.

بررسی نتایج

در این مطالعه از 68 مورد سرم بررسی‌شده میزان 6/37 درصد آلودگی مشاهده شد. با توجه به نقش موش در چرخه توکسوپلاسما گوندی و انتقال آلودگی از مادر به جنین در موش‌ها اهمیت بهداشتی آنها در ماندگاری آلودگی توکسوپلاسما در جامعه بیشتر می‌شود. مجموع میزان 6/37 درصد آلودگی در شهر تهران و به خصوص آلودگی 7/11 درصد در جنوب و مرکز شهر تهران نمایانگر آلودگی پایدار توکسوپلاسما در سطح شهر است. با توجه به میزان آلودگی موش‌های شهر تهران و این نکته که موش‌های آلوده دچار تغییر رفتار شده و طعمه گربه‌ها می‌شوند و در نهایت باعث آلودگی آنها و باقی ماندن چرخه انتقال انگل به انسان می‌شوند باید در راستای مبارزه بهداشتی با این موش‌ها اقدام اساسی صورت گیرد تا از میزان در معرض خطر قرار گرفتن افراد به خصوص زنان باردار پیشگیری شود.

8 روش مبارزه با موش‌ها

1 مواد غذایی را در شیشه و ظروف در بسته قرار دهید.

2 زباله را در سطل دردار و در ارتفاع 45 سانتی‌متر بالاتر از زمین قرار دهید.

3 کاغذ و صابون و موادغذایی را خارج از دسترس موش‌ها قرار دهید.

4 سطوح مرطوب و آب‌های راکد را خشک کنید و از نشت آب در خانه پیشگیری کنید.

5 گونی‌های غلات را روی پایه قرار دهید و هر ماه‌گونی‌ها را جابه‌جا کنید.

6 سوراخ‌های بیشتر از 6 میلی‌متر را با سیمان و خرده شیشه پر کنید.

7 شاخه درخت‌هایی که نزدیک سقف است باید بریده شود تا موش به داخل ساختمان نیاید.

8 با نصب توری مناسب روی سوراخ تهویه و نصب کف‌شور و مجرای فاضلابرو از ورود موش به داخل خانه جلوگیری کنید. 

ایجاد دفاتر پیشخوان-صدور پروانه جدید

در راستای اجرای آیین نامه ایجاد و بهره برداری از دفاتر پیشخوان خدمات دولت و بخش عمومی غیر دولتی موضوع مصوبه شماره 61116/ 42401 وزرای عضو کارگروه توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت سوخت این دستور العمل تدوین شده است .

شرح خدمت ابتدا باید کارگروه پیشخوان دولت استان مجوز یا سهمیه ایجاد دفتر را در شهر یا روستای مورد نظر تصویب نموده و به تایید وزارت ارتباطات برساند . در صورت وجود مجوز فراخوان از طریق جراید استانی یا  سایت   www.pishkhan-hm.ir به اطلاع عموم خواهد رسید  این مراحل پیشنهادی است و پس از تصویب کارگروه عملیاتی خواهد بود.   الف. مدارک مورد نیاز برای ثبت نام:    الف.1- کپی برابر اصل شده تمام صفحات شناسنامه  الف.2- کپی برابر اصل شده کارت ملی (پشت و رو)  الف.3- کپی برابر اصل شده آخرین مدرک تحصیلی (حداقل لیسانس مورد تایید وزارت علوم،تحقیقات وفناوری)  الف.4- کپی برابر اصل شده کارت پایان خدمت یا معافیت دائم ( برای آقایان)  الف.5- چهار قطعه عکس رنگی 4*3  الف .6 – پوشه و گیره   ب . مکان دفتر پیشخوان : متقاضی باید در محدوده تعیین شده ( مجوز کارگروه برای ایجاد دفتر) یکی از شرایط زیر را دارا باشد ب.1 - دارای سند تملیکی بنام خود یا یکی از اقوام درجه 1 ( مشروط به آنکه تعهد محضری برای واسپاری به فرد پس از صدور پروانه ارائه گردد) ب.2 - اجاره نامه مدت دار حداقل به مدت یکسال شمسی از تاریخ درخواست ( کپی برابر اصل شود)  نکته : این مکان باید حائز شرایط پیوست شرایط دفاتر بخشنامه ( درپایین همین صفحه ) باشد نکته : متقاضی باید توانایی مالی تجهیز مکان دفتر را بر اساس پیوست شماره 1 داشته باشد ( بیش از 10 میلیون تومان هزینه تجهیز نیاز دارد )   ج. پر کردن فرم 1 در قسمت فرمهای مورد نیاز   ج.1 - تحویل کلیه مدارک به نزدیکترین دفتر پیشخوان  و پرکردن فرم تقاضا ( فرم 1 ) ج.2 - امضا و اثرانگشت بر روی فرم 1 باید در دفاتر پیشخوان و پس از کنترل مدرک شناسایی باشد . ج.3 - متقاضی در این فرم تابعیت ایرانی و تدین به دین مبین اسلام یا سایر ادیان رسمی کشور را تایید می نماید. ج.4- متقاضی در این فرم متعهد می گردد که به هیچ وجه در دستگاههای دولتی به صورت رسمی ، پیمانی ، قراردادی و خرید خدمت فعالیت نمی کند.     د. کنترل فرمها ، مدارک توسط دفتر پیشخوان و ارسال به کارگروه   د.1 – در این بخش کلیه مدارک ، از جمله فرم تقاضا کنترل شده و پرونده متقاضی تشکیل می گردد د.2 – دریافت هزینه های پستی و هزینه های استعلام و دفترپیشخوان از متقاضی د.3 – ورود اطلاعات متقاضیان در سایت پیشخوان دولت د.3 – ارسال پرونده توسط دفاتر به آدرس دبیرخانه کارگروه   ه. استعلام توسط دبیرخانه کارگروه   ه.1- استعلام نداشتن اشتغال دولتی ه.2- استعلام عدم سوء پیشینه ه.3 – استعلام صلاحیت فردی از حراست   و. اولویت بندی متقاضیان   و.1 – اولویت خانواده شاهد و جانبازان بالای 70 درصد و.2- اولویت جانبازان 20 تا 70 درصد و ایثارگران  و.3- اولویت مکان پیشنهادی دفتر ( ملکی 10 ، اجاره ای 5/7 امتیاز و سایر 5 امتیاز) و.4– اولویت تحصیلات ( 5 امتیاز لیسانس و هر مقطع بالاتر 3 امتیاز) و.5- اولویت بومی بودن ( 10 امتیاز) و.6- سوابق اجرایی ( هر سال 2 امتیاز تا 8 امتیاز) و.7- تخصص خاص (مهندسی کامپیوتر3 امتیاز ، آموزشهای فنی و حرفه ای هر 100 ساعت 2 امتیاز حداکثر 6 امتیاز)     ز. تصویب در کارگروه ز.1 – از بین متقاضیان  اولویت اول برای هر دفتر (  دفاتر دارای مجوز افتتاح در منطقه ) مشخص می شود . ز.2 – به متقاضیان اعلام می گردد که حداکثر تا 30 روز باید دفاتر خود را آماده بازدید نمایند ( بدون تجهیز) ز.3- کمیته فنی از دفاتر پیشنهادی بازدید و نظر خود را اعلام می نماید ( ظرف 15 روز) ز.4 – کارگروه افراد دارای اولویت را مشخص و اعلام نموده و به برگزیده 30 روز مهلت برای اخذ کارت سلامت ، اداره اماکن ناجا و پلیس پیشگیری و تجهیز دفتر ( بر اساس بخشنامه ) فرصت می دهد . ز.5- اگر فرد متقاضی نتواند در این فرصت دفتر را راه اندازی نماید به اولویتهای بعدی اعلام می گردد . ز.6 – پس از آماده سازی و تجهیز دفتر موافقت اصولی برای متقاضی صادر می شود     ح) ارسال پروانه برای فرد متقاضی

رشته قارچ شناسی پزشکی

مقدمه

کمتر از یک دهه است که مصرف قارچ در ایران به صورت خوراکی روزانه درآمده است ارزش عقلائی قارچ فراوانی است و کمتر فردی را در اطراف خود می بینید که از قارچ خوردن بدش بیاید . رشته قارچ شناسی پزشکی رشته ای نیست که به تولید قارچ بپردازد بلکه کار تحقیقات علمی را به صورت آکادمیک انجام می دهد و به منظور تامین نیروی انسانی متعهد و متخصص در رشته قارچ شناسی و دستیابی به راههای تحقیق و تتبع در علوم وابسته به آن و برای نیل به خودکفایی و در نتیجه حفظ و ارتقا سطح علم در نظام جمهوری اسلامی دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته رشته قارچ شناسی با مشخصات زیر ارائه می گردد:

تعریف و هدف:

کارشناسی ارشد قارچ شناسی (ناپیوسته ) به دوره ای اطلاق می شود که تحصیلات بالاتر از کارشناسی را در بر میگیرد و و اولین مقطع تحصیلی پس از کارشناسی می باشد. هدف از ایجاد آن تربیت افرادی لایق ، متعهد و کاردان می باشد که بتوانند برمبانی علم قارچ شناسی و متون علمی موجود احاطه یافته، در اثر آشنایی با روشهای پیشرفته تحقیق در علوم و بدست آوردن کارایی و لیاقت و مهارت علمی و عملی لازم به خوبی به حل مشکلات مربوطه پرداخته و از مقالات علمی و تحقیقات علوم قارچ شناسی و علوم وابسته در جهت پیشبرد مرزهای دانش و کمک به ایجاد روح علمی در جامعه استفاده نمایند.

طول دوره و شکل نظام :

براساس آئین نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته ) مصوب شورایعالی برنامه ریزی طول دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته ) قارچ شناسی 2 سال می باشد.
هر سال تحصیلی شامل دو نیمسال می باشدو در هر نیمسال 17 هفته کامل آموزشی وجود دارد.
نظام آموزش این دوره واحدی است و برای هر واحد درسی نظری در هر نیمسال 17 ساعت آموزش کلاسیک در نظر گرفته شده است و دانشجو باید به ازای هر ساعت درس نظری حداقل 3 ساعت وقت صرف مطالعه ، بحث و تجزیه و تحلیل در درس بنماید.

ضرورت و اهمیت

باتوجه به گسترش روز افزون دامنه علم قارچ شناسی پزشکی و تحقیقات دامنه داری که طی صد سال اخیر انجام گردیده و نیاز به شناخت عوامل بیماریزا و ارتباط آنها با انسان و نیز جهت کوشش در پژوهشهای علمی برای نیل به خودکفایی و آماده نمودن افراد جهت تحلیل تا مرحله دکتری علمی ،اهمیت دایر نمودن این دوره مشخص می گردد و تاسیس این دوره در دانشگاههای جمهوری اسلامی ایران کاملا ضرورت دارد.

ردیف	نام دانشگاه	کاردانی	کارشناسی	ارشد	دکترا
1	اردبیل		*
2	اصفهان		*
3	بابلسر		*
4	رفسنجان		*
5	شیراز		*
6	گرگان		*
7	مشهد		*

ردیف	نام درس	ردیف	نام درس
1	آمار حیاتی 1	2	اپیدمیولوژی و اصول پیشگیری از بیماریها
3	ایمنی‌شناسی و سرم شناسی	4	باکتری شناسی پزشکی
5	بیوشیمی عمومی	6	تک یاخته شناسی مقدماتی
7	حیوانات آزمایشگاهی و نگهداری آنها	8	قارچ های احشایی
9	قارچ های سطحی و جلدی	10	قارچهای زیر جلدی
11	کشت قارچ ها	12	مقدمات قارچ شناسی

دانشجویانی که این دوره آموزش را طی می کنند می توانند در صورت داشتن شرایط لازم در موسسات آموزش عالی به امر تدریس و تحقیق پرداخته و همچنین ضمن کمک به امر برنامه ریزی در موسسات و مراکز درمانی و بهداشتی یا مراکز تحقیقاتی انجام وظیفه نمایند.

سطوح رشته

درسهای رشته

صنعت و بازارکار

---

رشته بیوشیمی

اساس شیمیایی بسیاری از واکنشها در موجودات زنده شناخته شده است. کشف ساختمان دو رشته‌ای دزاکسی ریبونوکلئیک اسید (DNA) ، جزئیات سنتز پروتئین از ژنها ، مشخص شدن ساختمان سه بعدی و مکانیسم فعالیت بسیاری از مولکولهای پروتئینی ، روشن شدن چرخه‌های مرکزی متابولیسم وابسته بهم و مکانیسمهای تبدیل انرژی و گسترش تکنولوژی Recombinant DNA (نوترکیبی DNA) از دستاوردهای برجسته بیوشیمی هستند. امروزه مشخص شده که الگو و اساس مولکولی باعث تنوع موجودات زنده شده است.

تمامی ارگانیسمها از باکتریها مانند اشرشیاکلی تا انسان ، از واحدهای ساختمانی یکسانی که به صورت ماکرومولکولها تجمع می‌یابند، تشکیل یافته‌اند. انتقال اطلاعات ژنتیکی از DNA به ریبونوکلئیک اسید (RNA) و پروتئین در تمامی ارگانیسمها به صورت یکسان صورت می‌گیرد. آدنوزین تری فسفات (ATP) ، فرم عمومی انرژی در سیستمهای بیولوژیکی ، از راههای مشابهی در تمامی جانداران تولید می‌شود.

تاثیر بیوشیمی در کلینیک
مکانیسمهای مولکولی بسیاری از بیماریها ، از قبیل بیماری کم خونی و اختلالات ارثی متابولیسم ، مشخص شده است. اندازه گیری فعالیت آنزیمها در تشخیص کلینیکی ضروری می‌باشد. برای مثال ، سطح بعضی از آنزیمها در سرم نشانگر این است که آیا بیمار اخیرا سکته قلبی کرده است یا نه؟بررسی DNAدر تشخیص ناهنجاریهای ژنتیکی ، بیماریهای عفونی و سرطانها نقش مهمی ایفا می کند. سوشهای باکتریایی حاوی DNA نوترکیب که توسط مهندسی ژنتیک ایجاد شده است، امکان تولید پروتئینهایی مانند انسولین و هورمون رشد را فراهم کرده است. به علاوه ، بیوشیمی اساس علایم داروهای جدید خواهد بود. در کشاورزی نیز از تکنولوژی DNA نوترکیب برای تغییرات ژنتیکی روی ارگانیسمها استفاده می‌شود.

گسترش سریع علم و تکنولوژی بیوشیمی در سالهای اخیر ، محققین را قادر ساخته که به بسیاری از سوالات و اشکالات اساسی در مورد بیولوژی و علم پزشکی جواب بدهند. چگونه یک تخم حاصل از لقاح گامتهای نر و ماده به سلولهای عضلانی ، مغز و کبد تبدیل می‌شود؟ به چه صورت سلولها با همدیگر به صورت یک اندام پیچیده درمی‌آیند؟ چگونه رشد سلولها کنترل می‌شود؟ علت سرطان چیست؟ مکانیسم حافظه کدام است؟ اساس مولکولی اسکیزوفرنی چیست؟

مدلهای مولکولی ساختمان سه بعدی
وقتی ارتباط سه بعدی بیومولکولها و نقش بیولوژیکی آنها را بررسی می‌کنیم، سه نوع مدل اتمی برای نشان دادن ساختمان سه بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مدل فضا پرکن (Space _ Filling)
این نوع مدل ، خیلی واقع بینانه و مصطلح است. اندازه و موقعیت یک اتم در مدل فضا پرکن بوسیله خصوصیات باندها و شعاع پیوندهای واندروالسی مشخص می‌شود. رنگ مدلهای اتم طبق قرارداد مشخص می‌شود.

مدل گوی و میله (ball _ and _ Stick)
این مدل به اندازه مدل فضا پرکن ، دقیق و منطقی نیست. برای اینکه اتمها به صورت کروی نشان داده شده و شعاع آنها کوچکتر از شعاع واندروالسی است.

مدل اسکلتی (Skeletal)
ساده‌ترین مدل مورد استفاده است و تنها شبکه مولکولی را نشان می‌دهد و اتمها به وضوح نشان داده نمی‌شوند. این مدل ، برای نشان دادن ماکرومولکولهای بیولوژیکی از قبیل مولکولهای پروتئینی حاوی چندین هزار اتم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فضا
در نشان دادن ساختمان مولکولی ، بکار بردن مقیاس اهمیت زیادی دارد. واحد آنگستروم ()، بطور معمول برای اندازه‌گیری طول سطح اتمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال ، طول باند C _ C ، مساوی 1،54 آنگستروم می‌باشد. بیومولکولهای کوچک ، از قبیل کربوهیدراتها و اسیدهای آمینه ، بطور تیپیک ، طولشان چند آنگستروم است. ماکرومولکولهای بیولوژیکی ، از قبیل پروتئینها ، 10 برابر بزرگتر هستند. برای مثال ، پروتئین حمل کننده اکسیژن در گلبولهای قرمز یا هموگلوبین ، دارای قطر 65 آنگستروم است. ماکرومولکولهای چند واحدی 10 برابر بزرگتر می‌باشند. ماشینهای سنتز کننده پروتئین در سلولها یا ریبوزومها ، دارای 300 آنگستروم طول هستند. طول اکثر ویروسها در محدوده 100 تا 1000 آنگستروم است. سلولها بطور طبیعی 100 برابر بزرگتر هستند و در حدود میکرومتر (μm) می‌باشند. برای مثال قطر گلبولهای قرمز حدود 7μm است. میکروسکوپ نوری حداقل تا 2000 آنگستروم قابل استفاده است. مثلا میتوکندری را می‌توان با این میکروسکوپ مشاهده کرد. اما اطلاعات در مورد ساختمانهای بیولوژیکی از مولکولهای 1 تا آنگستروم با استفاده از میکروسکوپ الکترونی X-ray بدست آمده است. مولکولهای حیات ثابت می‌باشند.

زمان لازم برای انجام واکنشهای بیوشیمیایی
راکسیونهای شیمیایی در سیستمهای بیولوژیکی به وسیله آنزیمها کاتالیز می‌شوند. آنزیمها سوبستراها را در مدت میلی ثانیه () به محصول تبدیل می‌کنند. سرعت بعضی از آنزیمها حتی سریعتر نیز می‌باشد، مثلا کوتاهتر از چند میکروثانیه (). بسیاری از تغییرات فضایی در ماکرومولکولهای بیولوژیکی به سرعت انجام می‌گیرد. برای مثال ، باز شدن دو رشته هلیکسی DNA از همدیگر که برای همانندسازی و رونویسی ضروری است، یک میکروثانیه طول می‌کشد. جابجایی یک واحد (Domain) از پروتئین با حفظ واحد دیگر ، تنها در چند نانوثانیه () اتفاق می‌افتد. بسیاری از پیوندهای غیر کووالان مابین گروههای مختلف ماکرومولکولی در عرض چند نانوثانیه تشکیل و شکسته می‌شوند. حتی واکنشهای خیلی سریع و غیر قابل اندازه گیری نیز وجود دارد. مشخص شده است که اولین واکنش در عمل دیدن ، تغییر در ساختمان ترکیبات جذب کننده فوتون به نام رودوپسین می‌باشد که در عرض اتفاق می‌افتد.

انرژی
ما بایستی تغییرات انرژی را به حوادث مولکولی ربط دهیم. منبع انرژی برای حیات ، خورشید است. برای مثال ، انرژی فوتون سبز ، حدود 57 کیلوکالری بر مول (Kcal/mol) بوده و ATP ، فرمول عمومی انرژی ، دارای انرژی قابل استفاده به اندازه 12 کیلوکالری بر مول می‌باشد. برعکس ، انرژی متوسط هر ارتعاش آزاد در یک مولکول ، خیلی کم و در حدود 0،6 کیلوکالری بر مول در 25 درجه سانتیگراد می‌باشد. این مقدار انرژی ، خیلی کمتر از آن است که برای تجزیه پیوندهای کووالانسی مورد نیاز است، (برای مثال 83Kcal/mol برای پیوند C _ C). بدین خاطر ، شبکه کووالانسی بیومولکولها در غیاب آنزیمها و انرژی پایدار می‌باشد. از طرف دیگر ، پیوندهای غیر کووالانسی در سیستمهای بیولوژیکی بطور تیپیک دارای چند کیلوکالری انرژی در هر مول می‌باشند. بنابراین انرژی حرارتی برای ساختن و شکستن آنها کافی است. یک واحد جایگزین در انرژی ، ژول می‌باشد که برابر 0،239 کالری است.

ارتباطات قابل بازگشت بیومولکولها
ارتباطات قابل برگشت بیومولکولها از سه نوع پیوند غیر کووالانسی تشکیل شده است. ارتباطات قابل برگشت مولکولی ، مرکز تحرک و جنبش موجود زنده است. نیروهای ضعیف و غیر کووالان نقش کلیدی در رونویسی DNA ، تشکیل ساختمان سه بعدی پروتئینها ، تشخیص اختصاصی سوبستراها بوسیله آنزیمها و کشف مولکولهای سیگنال ایفا می‌کنند. به علاوه ، اکثر مولکولهای بیولوژیکی و پروسه‌های درون مولکولی ، بستگی به پیوندهای غیر کووالانی همانند پیوندهای کووالانی دارند. سه پیوند اصلی غیر کووالان عبارت است از: پیوندهای الکترواستاتیک ، پیوندهای هیدروژنی و پیوندهای واندروالسی آنها از نظر ژئومتری ، قدرت و اختصاصی بودن با هم تفاوت دارند. علاوه از آن ، این پیوندها به مقدار زیادی از طرق مختلف در محلولها تحت تاثیر قرار می‌گیرند.  

برنامه دروس دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته) رشته بیوشیمی پزشکی

برنامه دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته) رشته بیوشیمی پزشکی

هدف از ایجاد آن تربیت افرادی لایق و متعهد ودانشمند می باشد که بتوانند بر مبنای علم بیوشیمی و متون علمی موجود احاطه یافته در اثر آشنایی با روشهای پیشرفته تحلیق درعلوم و بدست آوردن کارآئی و لیاقت و مهارت علمی وعملی لازم را به گونه ای کسب کنند که به خوبی بتوانند به تعلیم و تحقیق در این رشته بپردازند.

طول دوره :

براساس آئین نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد (‌ناپیوسته) مصوب ستاد انقلاب فرهنگی حداقل طول دوره کارشناسی ارشد (‌ناپیوسته )بیوشیمی پزشکی 2 سال و حداکثر مجاز طول دوره برای دانشجویان تمام وقت 5/2 سال و برای دانشجویان نیمه وقت 5/4 سال می باشد.

هرسال تحصیلی شامل دو نیمسال می باشد و در هر نیمسال 17 هفته کامل آموزشی وجود دارد. نظام آموزشی این دوره واحدی است.

شرایط ورود‌:

داوطلبین علاوه بر دارابودن شرایط عمومی گزینش دوره کارشناسی ارشد مصوب ستادانقلاب فرهنگی باید حداقل دارای دانشنامه کارشناسی (لیسانس ) در یکی از رشته های بیوشیمی, شیمی, زیست شناسی , تغذیه , علوم آزمایشگاهی و علوم دارویی باشند.

مواد امتحان ورودی :‌

بیوشیمی عمومی (3), زیست شناسی (3) , شیمی آلی وعمومی (1) و زبان خارجه (2)

تبصره : محتوای دروس فوق براساس دوره های کارشناسی ارشد مورد پذیرش است.

واحدهای درس :

            تعداد کل واحدهای درسی دوره 32 واحد می باشد و درصورت لزوم دانشجو باید مقدمتاً بعضی از دوره کارشناسی راحداکثر به مدت یک نیمسال به عنوان پیشنیاز بگذراند.

 دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته) رشته بیوشیمی پزشکی

1-   دروس پیشنیاز :

شماره درس	نام درس	واحد	ساعت
			نظری	عملی	جمع
-	فیزیولوژی عمومی	4	68	-	68
3971250	بیوشیمی عمومی	4	51	34	85
3962218	ایمونولوژی عمومی	2	34	-	34

2-   دروس اصلی ( 14 واحد) :‌

شماره درس	نام درس	تعداد واحد	ساعت			پیشنیاز
			نظری	عملی	جمع
	آنزیم شناسی عمومی	2	34	-	34
	بیولوژی مولکولی	2	34	-	34
	متابولیسم	2	34	-	34	بیوشیمی عمومی
	روشهای آزمایشگاهی و شناخت کار با دستگاهها	2	17	34	51
	بیوشیمی بافت ها	2	34	-	34
	بیوشیمی هورمون	2	34	-	34
	بیوشیمی بالینی سمینار	2 2	17 34	34 -	51 34

 3-   دروس اختیاری دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته) رشته بیوشیمی پزشکی (8 واحد) :

دانشجویان بادرنظرگرفتن گروه آموزشی موظفند حداقل 8 واحد از دروس زیر را انتخاب و باموفقیت بگذرانند.

شماره درس	نام درس	تعداد واحد	ساعت			پیشنیاز
			نظری	عملی	جمع
	ایمونوشیمی	2	34	-	34
	بیوشیمی فیزیک	2	34	-	34
	مهندسی ژنتیک	2	34	-	34
	فیزیولوژی سلول	2	34	-	34
	فیزیولوژی کلیه و مایعات بدن	2	34	-	34
	آمار وکامپیوتر	2	34	-	34
	بیوشیمی تغذیه	2	34	-	34
	بیوشیمی غشاء	2	34	-	34
	کاربرد رادیوایزوتوپ	2	34	-	34
	شیمی دارویی	2	34	-	34

سمینار دو واحد :

            دانشجویان موظف هستند در هر سال تحصیلی زیر نظر استاد راهنما و یا گروه آموزشی یک سمینار ارائه دهند.

 فصل دوم – برنامه

الف ) ‌دروس عمومی ( 4 واحد ) :‌

شماره درس	نام درس	تعداد واحد	ساعت			پیشنیاز
			نظری	عملی	جمع
1 0	معارف اسلامی 3	2			36	معارف اسلامی 2
2 0	منطق (قدیم و جدید)	2			36

ب ) ‌دروس اصلی  دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته) رشته بیوشیمی :‌

شماره درس	نام درس	تعداد واحد	ساعت			پیشنیاز
			نظری	عملی	جمع
11	فیزیولوژی سلول	2	36	-	36	فیزیولوژی عمومی
12	فیزیولوژی هورمونها و غدد درون ریز	2	36	-	36	فیزیولوژی عمومی
13	فیزیولوژی کلیه و مایعات بدن	2	36	-	36	فیزیولوژی عمومی
14	ایمنی شناسی و سرم شناسی	2	36	-	36	بیوشیمی عمومی
15	بیولوژی ملکولی	2	36	-	36	بیوشیمی عمومی
16	کاربرد رادیوایزوتوپ	2	36	-	36
	جمع	12	216	-	216

 ب ) ‌دروس تخصصی  دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته) رشته بیوشیمی ‌

شماره درس	نام درس	تعداد واحد	ساعت			پیشنیاز
			نظری	عملی	جمع
20	بیوشیمی بافت	4	72	-	72
21	روشهای آزمایشگاهی	3	18	36	54	بیوشیمی پیشرفته 1
22	بیوشیمی بالینی	3	36	36	72
23	بیوشیمی هورمونها	2	36	-	36
24	بیوشیمی تغذیه	2	36	-	36	بیوشیمی عمومی
	جمع	14	198	72	270

رشته ژنتیک

ژنتیک، دانش انتقال صفات وراثت از والدین به فرزندان است که این والدین ممکن است انسان، درخت، و یا حتی باکتری باشند. ژنتیک، می کوشد تا از مکانیزمهای ملکولی عامل انتقال صفات از نسلی به نسل دیگر سخن بگوید، از این رهگذر و همگام با پیشرفتهای روز افزون دانش ژنتیک و نامگذاری قرن ۲۱ به عنوان عصر ژنتیک و ضرب آهنگ شتابانِ پرداخت به این دانش در جهان، گرایش ژنتیک در چند سال اخیر در کشور ما ایجاد شده است.

دانشجویان این رشته، برای آشنایی با دنیای وسیع این دانش و دستاوردهای مختلف آن، مباحثی پراهمیت همچون ژنتیک سرطان، روشهای تشخیص بیماریهای ژنتیک پیش و پس از تولد، شناخت ناقل بیماریها، اصول مشاوره ژنتیکی، نقش ژنتیک در بروز رفتارهای فردی و اجتماعی، شناخت جمعیتهای مختلف ژنتیکی و نژادهای انسانی، ژن درمانی، پزشکی قانونی و روشهای اصلاح نژاد ژنتیک مولکولی را مورد بررسی قرار می دهد. در بین اهداف گوناگونی که برای این رشته برشمرده اند، اصلاح ژنها با چشم انداز بهبود نقصهای آتی، تولید انبوه واکسنهای انسانی و حیوانی و تولید داروهای جدید و پروتئین های گوناگون از جمله مهمترین اهداف، به حساب می آیند.

مصاحبه با استاد
در واقع، در مورد دانش ژنتیک، نیازی به گفتگوی زیاد نمی باشد؛ ولی در یک جمله می توان گفت از زمانی که حیات در روی کره زمین آغاز شد و آفرینش، به وجود آمد- که حدود یک میلیارد سال می باشد- می بایستی هر موجودی صفات خود را به نسل بعدی به ارث بگذارد و در نتیجه دانش ژنتیک از همان زمان، حاکم بر دنیای امروز و حیات شد.

در جهان امروز هم بدون هیچ گونه پیش داوری و خود شیفتگی، باید عرض کرد که هیچ مسأله ای را نداریم که ژنتیک در آن تأثیر نداشته باشد؛ از کلیه بیماریها گرفته تا همه جانوران که حالا چه در اصلاح نژاد آنها و چه در پیشگیری و چه در مبارزه با آنها و چه در گیاهان که آنها را به صورت تجاری درآورده و از آنها استفاده بهینه کرده و به خصوص در مورد اشرف مخلوقات موجودی به نام انسان چه در صفات سالم و چه صفات بیماری زا، همه اینها با ژنتیک سر کار داریم.

در جهان امروز که آغاز قرن ۲۱ است پیش بینی شده که تا ۳۰ سال دیگر و یا حداکثر ۴۰ سال دیگر، کلیه و یا شاید قریبِ کلی از تشخیصهای پزشکی حتی در بیماریهای غیرژنتیکی، اکثر واکسنها برای پیشگیری و تقریباً اکثر درمانها حتی داروهای ژنتیکی، از طریق ژنتیک صورت می گیرد.

در ایران تا حدودی که می شد برنامه ریزی کرد، در بین رشته های دیگر اروپایی، کارهای بسیار خوبی انجام شده اما هنوز پیش بینی و آینده نگری کلان برای اینکه نسل جوان ما بخواهند در آینده چه مسائل و خدماتی در امر ژنتیک داشته باشند، چه ژنتیک انسانی یا پزشکی، ژنتیک گیاهی و یا حیوانی در سطح آموزش، پژوهش و خدمات رسانی برنامه ریزیهای کلان صورت نگرفته است.

مصاحبه با دانشجویان
هدف از انتخاب رشته (دانشجو): به خاطر علاقمندی به این رشته که از دوران دبیرستان نشأت گرفته و حتی عاملی که باعث ایجاد انتخاب این رشته شد، دبیران خوب دبیرستان بود. برداشت جامعه نسبت به این رشته اصلاً درست نیست یعنی آنقدر که به رشته پزشکی اهمیت می دهند به رشته زیست شناسی اهمیت نمی دهند، ولی رشته خوبی به نظر می آید.

گرایش ژنتیک از رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی با ارائه دروس عمومی، پایه و اختصاصی، دانشجویان را با اطلاعات مربوط به این رشته آشنا می کند.

ریاضی ۱ و ۲، فیزیک ۱ و ۲ و شیمی ۱ و ۲ به عنوان دروس پایه، بحثهای ابتدایی و پایه ای را به دانشجویان می آموزد.

شیمی آلی ۱ و ۲ که بررسی ساختار درونی مولکولها و اتمها و ترازهای انرژی را بر عهده دارد از دروس مهم تخصصی به شمار می رود.

ژنتیک ۱ و ۲ به بررسی صفات وراثتی از یک نسل به نسل دیگر و چگونگی بروز صفات و خصوصیات مختلف در یک فرد می پردازد.

ژنتیک سرطان که به بررسی ارتباطی دیواره سرطان با ساختمان ژنمو می پردازد.

ژنتیک رفتاری که بررسی رفتارها و خصوصیات مختلف افراد از نظر وراثتی و بدون توجه به محیط را بر عهده دارد.

ژنتیک انسانی که توارث صفات در انسان و مشاوره ژنتیکی پیش از ازدواج و نابهنجاری های وراثتی را مورد بررسی قرار می دهد.

مصاحبه با استاد
رشته ژنتیک، امروزه در بین جوانان، طرفداران زیادی پیدا کرده است، به خصوص دانش آموزان، قبل از اینکه وارد دانشگاه شوند به دنبال این رشته هستند و بعد از دوره لیسانس هم دنبال این هستند که کارشناسی ارشد و دکترا و دکترای ارشد خود را بگیرند؛ به هر حال دنیای امروز، دنیای ژنتیک است. هیچ رشته ای در علوم مختلف از پزشکی گرفته تا علوم کشاورزی، میکروبیولوژی و صنایع مختلف و علوم قضایی وابسته به علم ژنتیک هستند.

مصاحبه با دانشجو
یک دانشجو بیان می کند که دلیل انتخاب رشته اش، علاقه به این رشته بوده که در حال توسعه زیاد در ایران است و این رشته هنوز در ایران جا نیفتاده و تأثیر نگرش جامعه به این رشته زیاد خوب نبوده چون تازه و نو می باشد.

برای ورود به این رشته، شرایط خاصی لازم است که شرط اول، گرفتن پایان نامه در دوره کارشناسی است. دانشجویان، لازم است در گرایش زیست شناسی و ادامه تحصیل آن در گرایشهای مختلف این رشته و برای Background خیلی قوی، در دروسی مثل ژنتیک، میکروبیولوژیک و بیوشیمی بسیار قوی باشند. البته دانشجویان زیادی در پزشکی داریم که بعد از اتمام رشته پزشکی، علاقه به ادامه تحصیل در یکی از گرایشهای ژنتیک به خصوص ژنتیک در پزشکی داشته باشند.

یک دانشجو برای هر رشته ای باید در شرایط روحی، جسمی خوبی باشد و حال آنکه شرایط به خصوصی هم برای کسی که می خواهد رشته جانورشناسی و یا گیاه شناسی بخواند وجود دارد؛ او باید توانایی داشته باشد که به صحرا برود. ولی اولاً دانشجو بودن یک روح بسیار خدمتگزاری لازم دارد که هدف آن فقط در خدمتگزاری خلاصه می شود و همه چیز بر روی شغل و زندگی حادث می شود و اصولاً فرهنگ حاکم بر دانشگاه باید به صورتی باشد که دانشجویان را به طرف میل به خدمتگزاری بکشاند. یک دانشجو از نظر اخلاقی، جسمی و روحی، باید توانایی داشته باشد. مسأله ژنتیک طوری نیست که بخواهند از صبح تا ظهر یکجا و بعدازظهر به بعد جای دیگر کار کنند، چه در پژوهش و چه در خدمات رسانی کارهای شبانه روزی تلقی می شوند یعنی ما اگر در ارائه خدمات ژنتیکی، تشخیص پیش از تولد، بیماری تالاسمی و انواع کارهای دیگر، داریم خدمت می کنیم بعضاً شبانه روز کار می کنیم.

نظر به گسترده بودن و تخصصی بودن رشته ژنتیک از گرایشهای رشته زیست شناسی سلولی و ملکولی باید اشاره نمود که فعالیتها و مشاغل آتی دانش آموختگان این رشته از یک سو متنوع و در ابعاد گوناگون است و از سوی دیگر محدود به سازمانها و مراکزی است که تحقیقات ژنتیکی به عنوان فعالیت اصلی آنها یا بخشی از فعالیت آنها به حساب می آید.

از این رهگذر سازمانها و نهادهای زیر که در بخش ژنتیک فعالیتهایی را به ثمر می رسانند قابلیتهای خوب دانش آموختگان را دارا هستند: وزارت جهاد کشاورزی، مراکز پژوهشی وزارت علوم تحقیقات و فن آوری و انستیتو پاستور ایران. افزون بر مراکز یاد شده بخشهای زیر نیز به دلیل انجام فعالیتهای مرتبط با این رشته، جذب کننده فارغ التحصیلان رشته ژنتیک است: وزارت جهاد دانشگاهی، بخشهای ژنتیک بهزیستی و بیمارستانها و کلینکهای خصوصی.

---