سرطان غدد بزاقی

عمل غدد بزاقی :

غدد بزاقی مایع لغزنده ای در داخل گلو و دهان ترشح می کنند . در بزاق موادی وجود دارد که به هضم غذا کمک می کند . ضمنا در بزاق مواد ضد عفونی کننده نیز وجود دارد که ازدهان و گلو در برابر عفونت ها محافظت می کند .در نوع غدد بزاقی وجود دارد ، غدد بزاقی بزرگ و کوچک .

غدد بزاقی بزرگ شامل سه غده به نام ها غدد بناگوشی ، غدد زیر فک و غدد زیر زبان می باشند .

تقریبا 600 تا 10000غده کوچک نیز در زیر لب ها ، زبان ، کام نرم و سخت و در داخل گونه ها ، بینی ، سینوس ها و حنجره قرار دارند . 80% از تمام تومورهای به وجود آمده در قسمت بناگوشی هستند .

انواع تومورهای غدد بزاقی :

نوع درجه 1 بسیار شبیه غدد بزاقی طبیعی است و به آرامی رشد کرده ، پیش آگهی خوبی دارد.

پیش آگهی و ظاهر درجه 2 چیزی بین درجه 1و3 است .

در نوع درجه 3 سلول ها با حالت طبیعی کاملا تفاوت دارند و اغلب سریع رشد کرده و به نقاط دیگر بدن منتشر می شوند . آن ها به راحتی قابل درمان نیستند .

آمارهای مهم در مورد سرطان غدد بزاقی :

این سرطان شیوع زیادی ندارد و 1 % تمام سرطان ها و 7 درصد از سرطان های ناحیه سر و گردن را شامل می شود .

چه عواملی خطر ایجاد سرطان بزاقی در افراد را افزایش می دهد ؟

قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس .

قرار گرفتن در برابر مواد صنعتی .

رژیم غذایی .

سابقه خانوادگی .

علایم و نشانه های سرطان غدد بزاقی چیست ؟

وجود یک توده در صورت ، گردن یا دهان .

دردی که به تدریج در صورت ، دهان و گردن بیشتر شود .

بوجود آمدن تفاوت دراندازه یا شکل سمت چپ و راست صورت یا گردن .

احساس گزگز در بخشی از صورت .

احساس کرختی در بخشی از عضلات صورت .

روش های تشخیصی برای سرطان غدد بزاقی :

معاینه فیزیکی : معاینه اطلاعات زیادی درباره علائم وجود این سرطان به ما می دهد . پزشک باید ناحیه غدد بزاقی و گردن را به دقت معاینه کند . ضمنا باید به وجود کرختی در عضلات ناحیه صورت نیز توجه داشته باشد .

CT اسکن .

MRI.

اسپیره کردن توسط سوزن FNA .

مرحله بندی سرطان غدد بزاقی چگونه انجام می شود ؟

رایج ترین روش برای مرحله بندی سیستم TNM است که توسط انجمن سرطان آمریکا ابداع شده است .

مرحله I : اندازه تومور کوچکتر از 4 سانتی متر است و محدود به غدد بزاقی است .

مرحله II : سرطان به بافت صورت یا گردن گسترش یافته ، گاهی هم اندازه آن بین 4 تا 6 سانتی متر است اما در خارج از غده دیده نمی شود .

مرحله III : تومور کوچکتر از 5/3 سانتی متر است اما به گره های لنفاوی همان سمت گسترش یافته است یا از 3 سانتی متر کوچکتر است .

مرحله IV : تومور از 6 سانتی متر بزرگتر بوده یا به اعصاب و استخوان های ناحیه صورت هم رسیده است یا اندازه تومور بین 4 تا 6 سانتی متر بوده ، به گره های لنفاوی مجاور در همان سمت گردن گسترش یافته است .

سرطان غدد بزاقی چگونه درمان می شود ؟

جراحی : در بسیاری موارد غدد بزاقی سرطانی شده و بافت های اطراف آن را توسط جراحی بر میدارند . در مراحل پیشرفته سرطان یا وقتی سرطان به گره های لنفاوی ، سر یا گردن رسیده باشد ، جراح معمولا گره های لنفاوی را نیز بر می دارد . بهتر است قبل از جراحی با جراح مشورت کنید .

جراحی غدد بزاقی : چون 80% تومورها در ناحیه بناگوشی رخ می دهد . این جراحی مهم تر است . این جراحی ممکن است بر روی اعصاب ناحیه صورت که از کنار این غده می گذرند اثر بگذارد . بیشتر سرطان های غده بناگوشی از لب سوپرفشیال ( بخش سطحی ) شروع می شوند . اگر سرطان از نوع زیر فکی یا زیر زبانی باشد ، جراح تمام غده و مقداری از بافت های اطراف آن و یا استخوان را نیز بر می دارد . برخی اعصاب مهم از این نواحی عبور می کنند که حرکات و حس زبان را کنترل می کنند . سرطانهای غدد بزاقی ریز در لب ها ، کام سخت یا نرم ، حفره دهان ، گلو ، حنجره ، بینی ، و سینوس ها به وجود می آید . جراح به طور معمول برخی از این بافت ها را نیز در طی جراحی برمی دارد . گاهی ر طی جراحی اعصاب قطع می شوند یا به غدد عرق آسیب وارد می شود . در چنین حالتی سندرم فری به وجود می آید که در آن ، عرق از بخشی از صورت در موقع جویدن خارج می شود . این حالت را می توان با تجویز دارو یا جراحی درمان کرد .

برش کردن : اگر سرطان در مراحل پیشرفته باشد یا به غدد لنفاوی رسیده باشد ، جراح از طریق گردن عمل جراحی را انجام می دهد .

اشعه درمانی : رادیو تراپی می تواند حالتی مثل آفتاب سوختگی یا پوست برنزه یا چروکیده در فرد به وجود آورد . بعضی آثار جانبی مثل خشکی دهان و آسیب به غده تیروئید قابل پیشگیری هستند . در موارد کمی لازم است که درمان صورت گیرد مثلا می توان از قرص برای جبران هورمون های تیروئید استفاده کرد . خشکی دهان می تواند باعث آسیب به سایر غدد بزاقی و فساد دندان ها شود . رادیوتراپی می تواند موجب زخم های موقتی در گلو ، خشونت صدا و اشکال در بلع ، از دست دادن نسبی یا کامل حس چشایی ، درد استخوانی آسیب به استخوان ها و نیز احساس خستگی در فرد شود .

بررسی دندان ها : لازم است ضمن رادیو تراپی ، دندان های فرد بررسی شوند ، گاهی اوقات باید دندان ها را کشید .

شیمی درمانی .

سرطان غده هیپوفیز

تومورهای هیپوفیز کدامند ؟

غده هیپوفیز در داخل جمجمه و درست در بالای مسیر سوراخ بینی و در بالای قسمت پشتی بدون استخوان ( گوشتی ) سقف دهان قرار دارد . این غده در داخل فضای استخوانی کوچکی به نام سلاتورسیکا قرار گرفته است . این غده کوچک مستقیما با بخشی از مغز یعنی هیپوتالاموس ، ارتباط دارد . این ارتباط تاثیر زیاد و پراهمیتی در ارتباط بین فعالیت مغز و سیستم اندوکرین ( ترشح هورمون) ایفا می کند .

هورمون های غده هیپوفیز :

غده هیپوفیز از دو بخش قدامی ( جلوئی ) و خلفی ( عقبی ) تشکیل شده که هر کدام آن ها عملکردهای مجزایی دارند . بخش خلفی آن کوچکتر بوده و در واقع ادامه بافت مغز می باشد . دو هورمون به نام های وازوپرسین یا همان ADH یا به عبارت دیگر هورمون ضد ادرار ( آنتی دیورتیک ) و اکسی توسین در قسمت خلفی ساخته و ترشح می شوند .