آنسفالیت یا التهاب بافت مغز

آنسفالیت ( Encephalitis) به معنی التهاب حاد بافت مغزی می باشد. شایعترین نوع آن آنسفالیت ویروسی می باشد. در بیماریهای سیفلیس و هاریو مالاریا نیز احتمال آنسفالیت وجود دارد . آنسفالیت میتواند کشنده باشد.

از جمله علائم آن تب ، سردرد ، فوتوفوبیا (ترس از نور) و تشنج هستند . از جمله آزمایشات تشخیصی بررسی مایع مغزی نخاعی با پونکسیون لومبار می باشد .   

منبع: ویروس شناسی جاوتز

ESR&CRP

واکنش دهنده های فاز حاد گروهی از پروتئین های پلاسما هستند که بطور طبیعی توسط کبد تولید میشوند . ساخت این پروتئین های متعدد در پاسخ به محرک التهابی در هر دو وضعیت حاد و مزمن به مقدار زیاد افزایش می یابد . مثالهایی از واکنش دهنده های فاز حاد شامل : 1- پروتئین های انعقادی (فیبرینوژن، پروترومبین ) 2- پروتئین های ناقل (هاپتوگلوبولین ، ترانسفرین ،سرولوپلاسمین ) 3- اجزاء کمپلمان (C3,C4) پروتئین های دیگر (فیبرونکتین، سرم آمیلوئید  A ، CRP و فریتین).

واکنش دهنده های فاز حاد معمولاً به عنوان یک مقیاس غیر مستقیم از وسعت التهاب بکار می روند . برای بیماریهای روماتیسمی،  معمولاً واکنش دهنده های فاز حاد CRP  و سرعت رسوب گلبولهای قرمز (ESR ) می باشند. ESR  سرعت رسوب جاذبه ای گلبول های قرمز و تشکیل rouleaux^*  را اندازه می گیرد که توسط عوامل مختلف تسریع می شود ، مهمترین آن فیبرینوژن میباشد که شارژ منفی بین گلبولهای قرمز خون را کاهش می دهد .

روش :  درعمل دو تست مهم که اغلب در تستهای کلینیکی برای واکنش دهنده های فاز حاد استفاده می شود ESR و CPR  هستند .CPR  اغلب (و با دقت ) بوسیله تعیین میزان nephelometry**  (یک واکنش وابسته به Ag-Ab  که به طور اتوماتیک انجام می شود  .

ESR  با روش westergren  انجام می شود ( توصیه شده بوسیله کمیته بین المللی استاندارد  سازی در هماتولوژی ) و از ضد انعقاد خون وریدی استفاده می شود که به نسبت 1: 4 توسط سیترات سدیم رقیق شده، نمونه  دریک لوله شیشه ای 200 میلی متری با قطر داخلی2.5 mm قرار می گیرد .بعد از پایان یک ساعت فاصله ستون اریتروسیت ها به عنوان ESR  ثبت می شود در روش اصلاح یافته westergren  اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA ) جانشین سیترات سدیم شده که دراین روش می توان همان نمونه خون برای تست های دیگر بکار برده شود . هر دو روش نتایج یکسانی داشته است .

مقادیر نرمال : به طور نرمال <0/8 mg/dl      CPR   است و کمتر از ESR  بوسیله سن یاجنس تحت تاثیر قرار میگیرد . ESR در مردان جوان مقدار 0-13 mm/h     و در زنان 0-20 mm/h  است. قابل توجه است که،ESR  با بالارفتن سن افزایش می یابد.  فرمول نه چندان دقیق برای تخمین ESR  بر اساس سن به صورت زیر است :

 و CPR  در اختلالات مختلف افزایش می یابند شامل :

- اختلالات التهابی حاد یا مزمن : نقرس ، ارتریت روماتوئید (RA ) ، تب روماتیسمی ، اسپوندیلو آرتروپاتی ها ، پلی مالژیا روماتیکا ، آرتریت سلول غول آسا و دیگر واسکولیت ها ، بیماری التهابی روده ها و غیره .

- آسیب بافتی / نکروز  : انفارکتوس حاد میوکارد ، ایسکمی بافتی یا انفارکتوس ، رد پیوند ، تومورهای بدخیم ،بعد از جراحی ، سوختگی و تروما

- عفونتها : باکتریال(مانند : اندوکاردیت ، استئومیلیت و عفونت داخل شکمی ) و بعضی عفونتهای ویرال ( مانند: هپاتیت ویروسی حاد )   

-متفرقه : همچنین ممکن است در مراحل نهایی حاملگی و بعد از حاملگی ، پرکاری و کم کاری تیروئید ، ازوتمی ، سندرم نفروتیک افزایش یابد . نکته: بیش از 10% مقادیر بسیار بالای ESR(>75mm/h ) علت قابل شناسایی ندارد . این بویژه درافراد مسن صدق میکند . پزشک باید منتظر بماند و تست را در 6-3 ماه تکرار کند و یک بررسی وسیع ، گران وتهاجمی برای یک یافتن یک بیماری مرموز سرطانی ، عفونی و التهابی به طور روتین انجام نشود .

کاهش در : ESR  ممکن است با اشکال غیر طبیعی RBC  (پلی سیتمی ، میکروسیتوز ، اسفروسیتوز ، سلول داسی شکل و دیگر هموگلوبینوپاتی ها) ، کاهش فیبرینوژن خون ، نارسایی احتقانی قلب، کاشکسی ودر مصرف دوز بالای کورتیکواستروئید یا مهار کننده های فاکتور نکروز دهنده تومور کاهش یابد .ESR و CRP  ممکن است در بیماران با لوپوس اریتماتوی سیستمیک (SLE  ) ، پلی میوزیت، اسکلرودرما ، حاملگی ، ا ستئوآرتریت و بیشتر بیماریهای ویرال نرمال باشد .

عوامل مخدوش کننده : ESR ممکن است در ماکروسیتوز ، هیپرکلسترولمی ، افزایش فیبرینوژن و  درجه حرارت بالا افزایش یابد .ESR  ممکن است در موارد اختلالت مورفولوژی RBC  ( موارد بالا ) لوکوسیت بالا ، بیماریهای هیپرویسکوزیته و موارد تاخیر انجام آزمایش (>2 h  ) کاهش یابد .

کاربرد : واکنش دهنده های فاز حاد ممکن است در افتراق اختلالات التهابی از غیر التهابی بکار روند . آنها ممکن است به منظور تشخیصی یا درمانی مفید باشند، هر چند اختصاصی نیستند . کالج آمریکایی پزشکان توصیه می کند که ESR در تشخیص و ارزیابی پلی میالژیا روماتیکا ، آرتریت تمپورال و بیماری هوچکین استفاده شود. در اختلالات التهابی مانندESR ،RA  بیشتر برای حل مشکلات کلینیکی مغایر بکار می رود ) برای مثال بیماری که در معاینه بهبودی پیدا کرده است ولی خودش بهبودی را بیان نمی کند ). با وجود این یک تاریخچه طولانی از تجربیات با ESR  در تشخیص و ارزیابی اختلالات التهابی مانند RA وجود دارد .

CPR در ارزیابی فعالیت بیماری و پاسخ به درمان در اختلالات التهابی مزمن مانندRA مفید است . بعضی CRP  را به ESR  در ارزیابی بیماریهای التهابی ترجیح می دهند زیرا تغییرات حادتر می باشد .

CPR  به سرعت بعد از یک تحریک التهابی افزایش می یابد در ظرف چند روز به نرمال برگشت می کند: در حالیکه ESR ممکن است در طی روز ها افزایش یابدو ممکن است بعد از هفته ها به مقدار نرمال برگردد . همچنین CRP  دینامیک تر است . ( تفاوت بین سطوح دیده شده در التهاب وضعیتهای نرمال بیشتر است).

جراحان گاهی اوقات ارزیابی با CRP را ترجیح میدهند و از افزایش بسیار زیاد CRP برای تعیین عفونت بعد از عمل استفاده می کنند زیرا ESR ممکن است به واسطه خود جراحی افزایش یابد . درحالات التهابی همراه با نفروپاتی از دست دهنده پروتئین مثل ESR,SLE ممکن است همیشه بالا باشد و CPR ممکن است شاخص بهتری برای سوار شدن عفونت باشد .

---

آمیبیازیس

آمیب‌ها گروهی از آغازیان هستند که به کمک پاهای کاذب خود قادر به حرکت می‌باشند. این نوع از آغازیان معمولا در خاک‌های مرطوب و در آب زندگی می‌کنند.

آمیب ها یک سرده از پروتوزوا می‌باشند. از این واژه برای اشاره به گروه آمیبوزوا یا برای اشاره کلی به تمامی تک سلولی‌هایی که با پای کاذب حرکت می‌کنند استفاده می‌شود. آمیب اولین بار توسط آگوست روزنهوف در سال ۱۷۵۵ میلادی کشف گردید. کلمه آمیب از ریشه یونانی به معنای تغییر گرفته شده‌است. نوعی از آمیب‌ها به نام انتاموبیا هیستولیتیکا باعث بروز اسهال خونی می‌شوند. 

این انگل بیشتر عفونت روده ای ایجاد می کند ولی عفونت علامتدار فقط در ۱۰% موارد رخ می دهد و باقی موارد بدون علامت می باشد. بعضی افراد بیشتر دچار آلودگی می شوند ازجمله کسانیکه در مناطق با بهداشت پائین زندگی می کنند و یا کسانیکه به این مناطق سفر می کنند. همچنین افرادی که درمحلهائی بطور گروهی زندگی می کنند مثلاً پادگانها، خانه سالمندان ، محل نگهداری افراد عقب مانده ذهنی نیز بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند.
ابتلا به این عفونت در اثر ورود کیست این انگل تک سلولی از طریق آب یا غذای آلوده بدرون دستگاه گوارش فرد صورت می گیرد. کیست این انگل بسیار مقاوم بوده و می تواند هفته ها در خاک مرطوب زنده بماند. پس از ورود کیست به دستگاه گوارش، تبدیل به شکل فعال خود شده و باعث ایجاد بیماری می شود.

● علائم و نشانه ها
همانطور که پیش از این گفتیم فقط ۱۰% موارد عفونت،علامتدار شده و فرد علائم بیماری را نشان خواهد داد. این علائم معمولاً ۶-۲ هفته پس از خوردن کیست آغاز شده و بصورت اسهال ( که دفعات آن در طول روز ممکن است به ۱۲-۶ باربرسد.)درد شکم، دل پیچه خود را نشان می دهد. اما شدیدترین فرم بیماری گوارشی آن اسهال خونی آمیبی است که با خون در مدفوع، تب، درد شکم خود را نشان می دهد. همچنین آمیب می
تواند با سوراخ کردن جدار روده خود را به جریان خون رسانده و از این طریق به اعضاء دیگر رفته و باعث ایجاد آبسه آمیبی در این اعضاء شود. کبد شایعترین مکان برای ایجاد آبسه آمیبی است ولی بندرت این آبسه ها در ریه و یا مغز نیزایجاد می شوند.

● تشخیص
برای تشخیص این نوع انگل اولین قدم انجام آزمایش مدفوع است ولی بعلت اینکه این انگل ممکن است در بعضی از نمونه های مدفوع یافت نشود، معمولاً درخواست چند نمونه مدفوع ( که هرکدام در یک روز گرفته شده اند ) می شود تا شانس تشخیص بیماری بالاتر رود. یک مشکل تشخیص این است که بعضی از سلولها و با انگلهای دیگر در زیر میکروسکوپ بسیار شبیه به این آمیب می باشند و بنابراین گاهی فرد مبتلا به آمیب هیستولیتیکا قلمداد می شود در حالیکه واقعاً مبتلا به این انگل نیست.
برای مثال نوعی دیگر از انگلهای خانواده آمیب بنام آمیب دیسپار(dispar) وجود دارد که ۱۰ برابر نسبت به آمیب هیستولیتیکا شایعتر است و در زیر میکروسکوپ کاملاً شبیه به هیستولیتیکا است ولی باعث بیماری در فرد نمی شود. بنابراین احتیاجی هم به درمان ندارد ولی با توجه به اینکه امکان تشخیص دقیق این دو آمیبب فقط در آزمایشگاههای پیشرفته میسر بوده و در اکثر جاها نمی توان ایندو را از هم جدا کرد بنابراین بیشتر پزشکان ترجیح می دهند که تمام موارد را آمیب هیستولیتیکا فرض کرده و همه را درمان کنند تا مواجه با عوارض بیماری نشوند.
علاوه بر آزمایش مدفوع، آزمایشات خونی نیز برای این بیماری در دسترس است ولی برای عفونتهای خارج روده ای(مثل درگیری کبد) و مواردی که عفونت از دیواره روده تجاوز می کند،استفاده می شود. افزون براین مشکل تستهای خونی این است که اگر شما در گذشته با آمیب مبتلا شده باشید تا مدت طولانی این تست مثبت می ماند و در آینده اگر برای شما این تست انجام شود، جواب آن مثبت است، در حالیکه شما مبتلا به عفونت جدید نمی باشید و در اثر همان عفونت قدیمی تست شما مثبت شده است.

● درمان
برای درمان، از آنتی بیوتیکهای آمیب کش استفاده می شود وفقط با تجویز پزشک این داروها استفاده می گردد ولی اگر فرد بیماری علامتدار (مثل اسهال خونی، آبسه کبدی ...) داشته باشد باید حتماً از دو آنتی بیوتیک برای درمان استفاده کرد.

● پیشگیری
مهمترین روش انتقال این انگل آب و غذای آلوده است بنابراین خصوصاً اگر به مناطق آلوده سفر می کنید حتماً فقط یا از آب جوشیده و یا آب معدنی های بسته بندی شده استفاده کنید و هرگز از آب چشمه و یا آبی که با قطعات یخ خشک شده ( زیرا خود یخ می تواند آلوده باشد) استفاده نکنید. یک روش دیگر استفاده ازدستگاههای فیلتر آب بوده که کوچکتراز یک میکرون باشد، است که می تواند آلودگی ها را تصفیه کند. همچنین استفاده از« قرص ید » که در آب حل می شود می تواند آنرا ضد عفونی کند. بیاد داشته باشید که آمیب بطورنسبی به کلر مقاوم است و کلر زنی آب، کاملاً باعث از بین رفتن آمیب نمی شود.همچنین سبزی ها و میوه ها را باید کاملاً با احتیاط مصرف کرد. یک روش عالی برای تمیز کردن سبزی ها استفاده از ۵-۳قطره مایع ظرفشوئی در هر لیتر آب و خواباندن سبزی ها برای مدت 5 دقیقه در آن است پس از این زمان کیستها و تخم انگل از سبزی جدا شده و سپس سبزی را با آب تمیز چند بار شستشو میدهند تا باقیمانده تخم انگل نیز شسته شود. میوه ها را هم حتماً خودتان پوست کنده و سپس مصرف کنید.

● در صورتیکه فردی مبتلا به آمیب شد چکاری باید برای جلوگیری ابتلای سایر افراد خانواده انجام دهد؟
با اینکه ریسک انتقال آمیب به افراد دیگر پائین است (بشرطی که فرد مبتلا سریعاً تحت درمان آنتی بیوتیکی قرارگیرد) ولی لازم است فرد پس از دستشوئی، قبل از آماده کردن و خوردن غذا حتماً دست خود را با آب و صابون بشوید تا انتقال بیماری به دیگر افراد صورت نگیرد. 

منابع: 

ویکیپدیا  

سایت دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

آنزیم تبدیل کننده آنژیویانسین (ACE)

ACE تبدیل آنژیوتاسین I به آنژیویانسین II راکد قوی ترین منقبض کننده عروقی می باشد را کاتالیز می کند. ACE متسع کننده عروقی برادی کینین را نیز غیر فعال می کند. بااینکه این ماده بصورت اولیه توسط سلولهای آندوتلیال و
اپی تلیال تولید میشود ، ممکن است با فعال شدن ماکروفاژها در بعضی حالات پاتولوژیک مانند سارکوئیدوز با مقادیر جزیی ساخته شود.

. 

ACE توسط سنجش زیستی (bioassay ) اندازه گیری شده، بعنوان مثال یک سنجش مهار کننده – متصل شونده (Inhibitor binding assay) . مقادیر طبیعی ممکن است متفاوت باشد و نتایج هم باید بر طبق استانداردهای آزمایشگاه تفسیر شود.

ایدز

ایدز سرنام عبارت (به انگلیسی: ^[۲]AIDS یا Acquired immune deficiency syndrome) به معنی نشانگان نقص ایمنی اکتسابی است. ایدز یک بیماری پیشرونده و قابل پیشگیری^[۳][۴] است، این بیماری حاصل تکثیر ویروسی به نام اچ‌آی‌وی در بدن میزبان است ^[۵] که باعث تخریب جدی دستگاه ایمنی بدن (معروف به نقص ایمنی یا کمبود ایمنی) انسان می‌گردد که خود زمینه‌ساز بروز عفونت‌های موسوم به فرصت طلب است که یک بدن سالم عموماً قادر به مبارزه با آنهاست و در نهایت پیشرفت همین عفونت‌ها منجر به مرگ بیمار می‌گردد به طوری که بیماری سل عامل اصلی مرگ و میر در میان مبتلایان به ایدز در سراسر جهان است^[۶].

در سال ۱۹۸۱ هشت مورد وخیم از ابتلا به بیماری کاپوسی سارکوما یکی از انواع خوش‌خیم‌تر سرطان که معمولاً در میان افراد سالمند شایع است، در میان مردان همجنسگرای نیویورک گزارش شد. تقریباً هم‌زمان با این موارد، شمار مبتلایان به یک عفونت ریوی نادر در کالیفرنیا و نیویورک بالا رفت. با این که در آن زمان عامل شیوع ناگهانی این دو بیماری مشخص نشده بود، اما معمولاً از این دو واقعه پزشکی به عنوان آغاز ایدز یاد می‌کنند. در طی یک سال این بیماری بدون نام، گسترش زیادی داشت تا سرانجام در ۱۹۸۲ آن را ایدز نامیدند^[۳].

از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجه‌ها و همچنین برای بهبود آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض‌ها اول دسامبر هر سال (۱۰ آذر) به عنوان روز جهانی ایدز معین شده‌است و هر سال برای این روز شعاری نیز در نظر گرفته می‌شود^[۱].

ایدز پدیده‌ای پزشکی-بهداشتی است که ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن بسیار گسترده است^[۴]. در سال ۱۹۹۶ سازمان ملل متحد ایدز را نه تنها به عنوان یک مشکل سلامتی مورد توجه قرار داد بلکه آن را یک مسئله بر سر راه پیشرفت بشری برشمرد^[۷]. همچنین در سند استراتژی امنیت ملی ایالات متحده آمریکا (۲۰۰۲) این کشور خود را متعهد به هدایت جهان برای کاهش تلفات هولناک اچ.آی.وی/ایدز دانسته است^[۸]. بیش از ۹۰ درصد موارد ابتلاء مربوط به کشورهای جهان سوم و در حال توسعه است. ایدز در حال حاضر چهارمین علت مرگ و میر بشر است که پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۱۰ مقام اول را از آن خود نماید.^[۹] 

یک ویروس به نام اچ‌آی‌وی عامل بروز بیماری ایدز است. هر فرد دچار اچ‌آی‌وی الزاما مبتلا به ایدز نیست بلکه اگر برخی تظاهرات بالینی را بروز دهد مشخص می‌شود به ایدز مبتلا شده‌است. تنها نیمی از افراد مبتلا به اچ-آی-وی در طی ۱۰ سال به مرحله ایدز مبتلا می‌شوند. این زمان در افراد مختلف متفاوت است و به وضعیت سلامتی و عادات فردی افراد بستگی دارد، امروزه برخی داروها نیز به کنترل این روند کمک می‌کنند^[۹]. 

راه‌های انتقال عامل بیماری

ویروس اچ آی وی از این راه‌ها ممکن است از یک فرد مبتلا به یک فرد سالم منتقل شود

1. انتقال خونی، از راه تزریق فرآورده‌های خونی آلوده، استفاده از سرنگ مشترک (در معتادان تزریقی)، انتقال در کارکنان بهداشتی درمانی (Needle stick)
2. انتقال عمودی (از مادر به نوزاد) که شایعترین راه انتقال در افراد مبتلا بوده است.
3. انتقال جنسی، یکی از شایعترین راه‌های انتقال برقراری رابطه جنسی حفاظت نشده است. در صورت وجود بیماریهای آمیزشی احتمال انتقال بیشتر می‌شود.

• به علت عدم ثبات این ویروس در هوای آزاد^{[نیازمند منبع]} انتقال از روشهایی همچون تماس پوستی و دهانی مشاهده نشده است.^{[نیازمند منبع]}

 نشانه‌ها و عوارض

نمودار عمومی رابطهٔ میان نسخه‌های HIV(تکثیرشده از ویروس‌ها) و شمار ‎CD4⁺‏ با میانگین زمان ابتلاء به HIV بدون مراقبت؛ هربیماری شخص می‌تواند دوره را به قدر قابل توجهی تغییر دهد.

CD4+ T Lymphocyte count (cells/mm³)

HIV RNA copies per mL of plasma

پس از ورود اچ.آی.وی به بدن اولین علایم به صورت یک سندرم شبه سرماخورگی به همراه بزرگ شدن غدد لنفاوی عارض می‌شود که معمولا این علایم بهبود یافته و ویروس به حالت نهفته در بدن باقی می‌ماند، این مرحله که در آن فرد حامل بیماری تلقی شده ولی علایمی نشان نمی‌دهد ممکن است تا ده سال و بیشتر به طول بیانجامد. در مرحله آخر این بیماری با نقص سیستم ایمنی به علت فعالیت بالای ویروی و کاهش لنفوسیتهای نوع تی در خون مشخص می‌شود که ایدز نامیده می‌شود. در این مرحله بدن در معرض عفونتهای فرصت‌طلب ناشی از باکتری، ویروس، قارچ و انگل‌هایی قرار می‌گیرد که در افراد سالم معمولاً به آسانی مهار می‌شوند. این بیماری تقریبا همهٔ سیستم های ارگانی بدن را درگیر میکند. همچنین افراد مبتلا ریسک بالایی برای ابتلا به سرطان های مختلف نظیر سارکوم کاپوزی، سرطان گردن رحم و لنفوم دارند. بعلاوه، علایم سیستمیک عفونت نظیر تب ، تعریق(خصوصا شب هنگام)، لرز، تورم غددلنفاوی ،لرز، ضعف و کاهش وزن را دارند.^[۱۰]

 مرحله بروز ایدز

فرد مبتلا به اچ-آی-وی هنگامی به مرحلهٔ ایدز می‌رسد که شمار گویچه‌های سفید CD4+T آنقدر کم شود که نتوانند از پس انجام وظیفه معمولی خود برآیند. CD4+T یاخته‌های سفید خون هستند که واکنش‌های ایمنی بدن را موزون و مهار می‌کنند. این دشواری اندک اندک در درازای هنگامی که شخص + HIV می‌باشد، پیشرفت می‌کند که ممکن است یک تا ۱۵ سال به درازی بکشد.^{[نیازمند منبع]} البته افراد در درازای این مدت بسیار خوب و تندرست به نظر می‌رسند^{[نیازمند منبع]} و احساس خوبی نیز دارند. ولی در این مدت شمار ویروس چند برابر می‌شود.^{[نیازمند منبع]} بر پایه این تعریف ایدز هنگامی است که شمار سلول‌های CD4+T به کمتر از ۲۰۰ شماره در هر میکرولیتر خون می‌رسد و یا هنگامی که بدن فرد دچار عفونت‌های فرصت‌طلب بشود (که گاهی با بودن ۲۰۰ تا ۸۰۰ یاخته CD4+ رخ می‌دهد).^[

پیشگیری 

از آنجا که تاکنون واکسن و یا علاج قطعی برای این بیماری کشف نشده‌است و در آینده نزدیک نیز امکان پذیر به نظر نمی‌رسد^[۴] مهم‌ترین راه مبارزه با این بیماری پیشگیری و آموزش است.

گزارش سال ۲۰۰۷ بانک جهانی در مورد ایدز در جنوب آسیا، شیوع بیماری ایدز را «شدید» اما «قابل پیشگیری» می‌داند^[۱۱].

برای پیشگیری از انتقال اچ‌آی‌وی، بهترین راه خودداری از برقراری رابطه جنسی با فرد مبتلا و یااستفاده از کاندوم‌های جنس لاتکس (نوعی پلاستیک) است.

ذرات با ابعاد اچ‌آی‌وی نمی‌توانند از کاندوم لاتکس عبور کنند و اگر به درستی و به طور منظم استفاده شوند شیوه کاملاً موثری در کاهش خطر انتقال بیماری محسوب می‌شوند. هرچند تنها شیوه صد در صد موثر خودداری کامل از آمیزش جنسی با افراد مشکوک به داشتن رفتارهای پرخطر است.

معتادان تزریقی می‌توانند با خودداری از مصرف سرنگ‌های مشترک خطر ابتلا به اچ‌آی‌وی را کاهش دهند.^[۱۲]

 روز جهانی ایدز

از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجه‌ها و همچنین افزایش آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض‌ها روز اول دسامبر هر سال به عنوان روز جهانی ایدز نامگذاری شد و هر ساله برای این روز، شعار خاصی نیز در نظر گرفته می‌شود ،هدف عمده از این کار این است که به عموم مردم یادآوری شود که HIV از بین نرفته‌است و هنوز کارهای زیادی است که باید انجام شود.^[۱]

در روز جهانی ایدز مردم لباسهایی مزین به روبان قرمز بر تن می‌کنند تا توجه و مراقبت در برابر HIV و ایدز را متذکر شده و به دیگران یادآور شوند که به تعهد و پایبندی و حمایت آنها مورد نیاز است.^[۱]

 تشخیص ایدز

مردی در حال خون دادن برای آزمایش اچ‌آی‌وی

نوشتار اصلی تشخیص ایدز

هنگام رو در رویی با عفونت، دستگاه ایمنی بدن پادتن‌هایی فرآوری می‌کند که در خون گردش و به عوامل بیماری‌زا حمله می‌کنند. پادتن‌ها بر بسیاری از عوامل بیماری‌زا غلبه می‌کنند ولی درباره اچ.آی.وی با این که پادتن‌ها فرآوری می‌شوند ولی نمی‌توانند از تکثیر ویروس جلوگیری کنند و تنها وجود آنها در خون برای تشخیص ابتلاء بکار می‌رود.

• در جریان عمومی ترین آزمایش‌ها برای تشخیص اچ‌آی‌وی، یک نوع خاص از پادتن‌ها یا همان پروتئین‌های ضدبیماری ردیابی می‌شود.
• در چند هفته‌ای که ردیابی آلودگی بی ثمر و جواب آزمایش منفی است، فرد آلوده می‌تواند ویروس را به سایرین منتقل کند. ^[۱۲]

نکاتی در مورد آزمایشات ایدز: هنگامی که تست الایزا برای ایدز مثبت شد باید الایزا با کیت دیگری دوباره تکرار شود . که اگر باز هم مثبت شد تست تایید ی با وسترن بلات می گیریم .اگر تست وسترن بلات منفی بود شاید فرد در دوران پنجره به سرمی برد یا الوده نیست

مواردی هست که تست الایزا مثبت است ولی فرد ایدز ندارد مثلا خطای ازمایشگاه , همودیالیز , دریافت خون و فراورده‌های آن , تست RPR مثبت , مشکلات همراه از قبیل اختلالات اتوایمیون , مالتیپل میلوما , هموفیلی , هپاتیت الکلی , اعتیاد تزریقی , موارد افزایش IgG مثل کسی که واکسن آنفلوانزازده است.^[

موارد منفی کاذب الایزا مثل عفونت تازه و اولیه , بیماران با سیستم ایمنی ساپرس شده , و خطای آزمایشگاه می‌باشد

 بیماری‌های مرتبط با ایدز

ضایعات پوستی یک مبتلا به ایدز ،این ضایعات پوستی نشان دهنده کاپوسی سارکوما هستند^[۱۳]

سیستم دفاعی بدن که از حمله ویروس صدمه دیده‌است، قوای خود را برای مبارزه با بیماری‌ها از دست می‌دهد و هر نوع عفونتی می‌تواند جان بیمار را تهدید کند. کسانی که به اچ‌آی‌وی دچار هستند در مقابل بیماری‌هایی مانند سل، مالاریا ، ذات الریه ، برفک ، زونا ، زخم‌های بدخیم ، سرطان ، عفونت‌های مغزی ، عفونت شکم و خطر نابینایی آسیب پذیرتر می‌شوند. بیماران مبتلا به ایدز همچنین در مقابل آنچه به نام عفونت‌های فرصت طلب معروف است آسیب پذیر هستند. این نوع از عفونت‌ها از باکتری‌های شایع، قارچ‌ها و انگل‌هایی نشات می‌گیرد که یک بدن سالم قادر به مبارزه با آنهاست، اما می‌توانند در افرادی که سیستم دفاعی بدن آنها آسیب دیده ایجاد بیماری کند و گاه آنها را از پا در آورند. ^[۱۲]

داروها و درمان‌ها

در مجموع پنج دسته دارو وجود دارد که در مقاطع مختلف ورود و رشد اچ.آی.وی عمل می‌کنند:

• بازدارنده‌های ورودی: این داروها به پروتئین‌های موجود بر سطح بیرونی ویروس اچ‌آی‌وی می‌چسبد و از پیوستن و ورود آن به سلول‌ها جلوگیری می‌کند. از این گروه تاکنون تنها یک نمونه از دارو، به نام "فوزیون (Fuzeon)، وارد بازار شده‌است.

• بازدارنده‌های گیرنده کموکاین(Chemokine Coreceptor Antagonists): این داروها به نوعی پروتئین موجود بر سطح بیرونی سلولهای پذیرنده اچ.آی.وی می‌چسبد و از چسبیدن ویروس به سلول جلوگیری می‌کند . از این گروه تاکنون تنها یک دارو، به نام Maraviroc وارد بازار شده‌است.^[۱۴]

• داروهای مهارکننده ترانس کریپتاز معکوس نوکلئوزیدی(NRTI)(Nucleoside reverse transcriptase): این بازدارنده‌ها اچ‌آی‌وی را از نسخه‌سازی از ژن‌های خود باز می‌دارند مانند زیدوودین و لامیوودین .

• داروهای مهارکننده ترانس کریپتاز معکوس غیرنوکلئوزیدی (NNRTI (Non-nucleoside reverse transcriptase): این بازدارنده‌ها نیز فرآیند نسخه سازی را مختل می‌کنند. آنها با چسباندن خود به آنزیمی که این فرآیند را کنترل می‌کند نسخه سازی را مختل می‌کنند مانند نوی راپین و افاویرنز.

• داروهای مهارکننده پروتئاز (PI) (Protease): پروتئاز RT وانتگراز به صورت پلی پروتئین‌هایی سنتز می‌شوند که نیازمند شکافت پروتئاز می‌باشد و این داروها با مهار شکافت پلی پروتئین‌ها چرخه تکثیری ویروس را مسدود و موجب برخی اجزاء نابالغ و معیوب ویروسی می‌شوند مانند ساکی ناویر.

داروهای ضد ایدز باید به صورت ترکیبی مصرف شوند. معمولاً سه نوع داروی مختلف از دست کم دو دسته مختلف از داروها به طور هم‌زمان به بیمار تجویز می‌شود. با تغییر شکل دادن اچ‌آی‌وی، برخی از نمونه‌های این ویروس در مقابل داروها مقاوم می‌شوند. بنابراین شانس کنترل اچ‌آی‌وی در صورت استفاده از چند دارو بیشتر خواهد بود. در برخی موارد از مبتلایان تازه، ویروسهایی ردیابی شده‌اند که حتی پیش از آغاز معالجات در برابر داروهای موجود مقاومت نشان می‌دهند.^[۱۵]

[ویرایش] داروی ایرانی

نوشتار اصلی: آیمود

پژوهشگران ایرانی داروی گیاهی ضد ایدز جدیدی با نام آیمود^[۱۶] تولید کردند که به گفتهٔ مدیر این پروژه موجب تقویت سیستم دفاعی بدن در برابر این ویروس می‌شود و حاصل پنج سال تحقیق در این زمینه‌است.^[۱۷]

 درمان در حاملگی

حاملگی نباید مانع دریافت درمان‌های مناسب ضد رتروویروس شود۰ باید به مسائلی نظیر تغییرات فارماکوکینتیکی ناشی از حاملگی، عوارض جانبی احتمالی داروها روی جنین و اثربخشی یک رژیم داروئی در کاهش میزان انتقال پری ناتال ویروس، توجه داشته باشیم.

تصمیم گیری در مورد درمان بایستی با مشاوره ، انجام شود۰ زیدوودین و لامیوودین، فارماکوکینتیک مشابه دارند و زیدوودین عوارض خاصی در جنین ایجاد نمی‌کند ولی در مورد سایر داروها مطالعات کافی انجام نشده است۰ افاویرنز نبایستی مورد استفاده قرار گیرد چون در حیوانات تراتوژن واقع شده‌است ۰ زیدوودین میزان انتقال را تا ۷۰٪ کاهش می‌دهد۰ این دارو از هفته ۱۴ تا ۳۴ حاملگی به میزان ۲۰۰ میلی گرم سه بار در روز یا ۳۰۰ میلی گرم دو بار در روز داده می‌شودو پس از زایمان به مقدار ۲ mg/kg در طی یکساعت و سپس انفوزیون مداوم ۱ mg/kg در ساعت تا زمان وضع حمل ۰ دوز این دارو برای نوزاد ۲ mg/kg خوراکی هر ۶ ساعت تا ۶ هفتگی تجویز می‌شود ، در این صورت میزان انتقال از ۶/۲۲٪ به ۶/۷٪ کاهش داده می‌شود.

نوزادان را بایستی پس از ۴۸ ساعت ، ۱۴ روز و ۲-۱ ماه و ۶-۳ ماه آزمایش نمود و درصورت مثبت بودن رژیم آنتی رتروویرال به صورت ترکیبی داده شود۰

 عوارض جانبی داروها

عوارض جانبی شایعتهوع، استفراغ، سردرد، خستگی مفرط، کهیر، اسهال، بی‌خوابی، بی‌حسی در اطراف دهان، درد معده.
سایر عوارض جانبی
التهاب لوزالمعده، آسیب به کبد و لوزالعمده، زخمهای درون دهان، تغییر شکل بدن، آسیب به سلولهای عصبی، کم خونی، درد عضلانی و ضعف.^[۱۸]

آگاهی عمومی از ابتلا به ایدز

بسیاری از مبتلایان به ایدز از بیماری خود ناآگاهند.^[۱۹]کمتر از یک درصد از جمعیت شهری آفریقا که از نظر جنسی فعال هستند آزمونِ اچ‌آی‌وی داده‌اند و این نسبت در منطقه‌های روستایی از این هم کمتر است. همچنین تنها نیم درصد از زنان بارداری که از امکانات بهداشت شهری بهره می‌گیرند، آزمایشِ اچ‌آی‌وی داده و نتیجهٔ آزمایش خود را دریافت نموده‌اند. افزون بر آن، این نسبت برای بهداشت روستایی از این هم پایین‌تر است.^[۱۹]

 بدنامی

ایدز تنها یک مشکل بهداشتی نیست، بلکه یک مشکل اجتماعی و فرهنگی نیز هست ،این بیماری تابو تلقی می‌شود و با هاله‌ای از شرم و منع‌های اخلاقی و فرهنگی همراه است که این موضوع مانع از اعلام بیماری از سوی افراد شده و همین مساله منجر به پنهان ماندن بیماری، طی نشدن پروسه درمان و در نتیجه شیوع سریع آن می‌شود. .^[۲۰]

به علت پیش داوری و ترس از سرایت بیماری، این بیماران درمورد انتخاب مسکن، شغل، مراقبت‌های بهداشتی و حمایت عمومی مورد تبعیض قرار می‌گیرند. رفتارهای نامناسب و تحقیرآمیز موجب انزوای بیمار گشته، فرصت آموزش را از وی می‌گیرد. وحشت از مرگ، وحشت طرد و تنهایی و انگ اجتماعی، اخراج کارگران مبتلا و بدنامی از طرف دوستان و خانواده سبب می‌شود افرادی که گمان می‌کنند ممکن است آلوده باشند، وضعیت خودشان را تا جایی که مقدور است مخفی نگه دارند که این خود موجب گسترش آلودگی است^[۲۰].

 قربانیان شهیر ایدز

میشل فوکو

• ۱.فردی مرکوری/خواننده گروه موسیقی کویین
• ۲.رابین کروزبی/گیتاریست گروه راک باند
• ۳.نستور آلمندوروس/فیلمساز اسپانیایی
• ۴.میشل فوکو/فیلسوف فرانسوی
• ۵.تامی موریسون/بوکسور آمریکایی
• ۶.اندرو سولیوان/روزنامه‌نگار آمریکایی
• ۷.جیا کارنگی/مدل آمریکایی
• ۸.ایزاک آسیموف/نویسنده داستان‌های علمی تخیلی

 

منابع

1. ↑ ^{۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳} آموزش همگانی ایدز. بازدید در تاریخ ۱۱ اوت ۲۰۰۷.
2. ↑ AIDS در ویکی‌پدیای انگلیسی. بازدید در تاریخ ۱۱ اوت ۲۰۰۷.
3. ↑ ^{۳٫۰ ۳٫۱} وب‌گاه دانشجویان. بازدید در تاریخ ۱۱ اوت ۲۰۰۷.
4. ↑ ^{۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲} پارسیفا. بازدید در تاریخ ۱۱ اوت ۲۰۰۷.
5. ↑ وب‌گاه زندگی مثبت. بازدید در تاریخ ۱۱ اوت ۲۰۰۷.
6. ↑ وب‌گاه زندگی. بازدید در تاریخ ۱۱ اوت ۲۰۰۷.
7. ↑ وب‌گاه ایمود. بازدید در تاریخ ۱۲ اوت ۲۰۰۷.
8. ↑ فرانسیس فوکویاما. «ضمیمه پایانی». آمریکا بر سر تقاطع:دموکراسی ،قدرت و میراث نوکحافظه‌کاری در آمریکا. ترجمهٔ مجتبی امیری وحید. ویرایش لاله خاکپور. چاپ نوبت اول، تهران: نشر نی، سال ۱۳۸۶، شابک ۴-۹۰۰-۳۱۲-۹۶۴، ‏صفحه ۲۶۲.
9. ↑ ^{۹٫۰ ۹٫۱} وب‌گاه دانشجویان. بازدید در تاریخ ۱۱ اوت ۲۰۰۷.
10. ↑
    Holmes, C. B., Losina, E., Walensky, R. P., Yazdanpanah, Y., Freedberg, K. A.. «Review of human immunodeficiency virus type ۱-related opportunistic infections in sub-Saharan Africa». Clin. Infect. Dis.. (۵)، ۲۰۰۳، ۶۵۶–۶۶۲.
11. ↑ وب‌گاه پل اطلاعاتی ایران-آمریکا. بازدید در تاریخ ۱۲ اوت ۲۰۰۷.
12. ↑ ^{۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲} شیوع بیماری‌های مقاربتی در جهان امروز و بازتاب اجتماعی آن.(روش‌های تشخیص ، پیشگیری و درمان) - تالیف : دکتر ولی‌الله آصفی - انتشارات انیس - تهران - چاپ اول : ۱۳۷۲
13. ↑ وب‌گاه ورلد پرس (عکس سال ۱۹۸۶ میلادی). بازدید در تاریخ ۱۳ اوت ۲۰۰۷.
14. ↑ Maraviroc (Selzentry, Celsentri)
15. ↑ The AIDS Book: Creating A Positive Approach - Publisher: Hay House (August 1, 1988) - ISBN 0-937611-32-8
16. ↑ وب‌گاه رسمی ایمد. بازدید در تاریخ ۱۱ اوت ۲۰۰۷.
17. ↑ Animal Science. بازدید در تاریخ ۱۱ اوت ۲۰۰۷.
18. ↑ The AIDS Book: Creating A Positive Approach - Publisher: Hay House (August ۱, ۱۹۸۸) - ISBN 0-937611-32-8
19. ↑ ^{۱۹٫۰ ۱۹٫۱}
    Kumaranayake, L. and Watts, C.. «Resource allocation and priority setting of HIV/AIDS interventions: addressing the generalized epidemic in sub-Saharan Africa». J. Int. Dev.. (۴)، ۲۰۰۱، ۴۵۱–۴۶۶.
20. ↑ ^{۲۰٫۰ ۲۰٫۱} وب‌گاه ستاد مبارزه با مواد مخدر (روزنامه همشهری صفحه اجتماعی ۱۰-۹-۸۴). بازدید در تاریخ ۱۵ اوت ۲۰۰۷.

منبع:ویکیپدیا