پسوریازیس یا شوره سر
پسوریازیس ( Psoriasis، تلفظ انگلیسی: سورایسیس) صدفک یا داءالصَدَف بیماری پوستی مزمن است که کژنه‌های قرمز پوسته‌ریز خارش‌دار در پوست سر و آرنج و ساعد و زانو و ساق و سایر بخشهای بدن ایجاد می‌کند. این بیماری را می‌توان افزایش بیش از حد سلولهای پوستی از میزان ریختن آنها دانست. این بیماری ممکن است باعث ایجاد شوره‌های نقره‌ای رنگ پولک مانند در زانوها، آرنج یا پوست شود.
بیماریزایی
به طور معمول، سلولهای پوستی بعد از گذشت یک ماه بالغ شده و میریزند. در عارضه پسوریازیس، بلوغ سلولها سرعت می‌گیرد و فقط سه الی چهار روز طول می‌کشد. از آنجا که لایه زیرین سلولهای پوستی زودتر از حالت طبیعی، تقسیم می‌شوند، سلولهای مرده در پوسته‌های ضخیم تر روی خارجی‌ترین لایه پوست (که برون‌پوست نامیده می‌شود) جمع می‌شوند.
۲۹ اکتبر (۷ آبان) روز جهانی پسوریازیس می‌باشد.
علایم شایع
صدفک یک بیماری پوستی، پوسته پوسته‌ای عـود کننده مزمن است که همراه با پلاک هـا یـا پـاپـولهای فلس مانند خاکستری-نقره‌ای رنگ روی پوست ایجاد می‌شود. آرنـج هـا و زانـوها متـداولتـرین قسـمت‌های بدن هستند که دچار این عارضه پوستی می‌شـونـد. گـاهاً ایـن عـارضـه در یـک نقطه در هر دو سمت بدن ایجاد می‌شـود. اندازه ایـن لـکه هـا متــغیر است و ممـکن اســـت کــوچک و گاهی خیلی بزرگ (بزرگتر از کف دست) باشد.
نواحی پوستی مختصراً برجسته با کناره‌های قرمز و تنگ و پوشیده شده از پوسته‌های بزرگ سفید یا نقره‌ای رنگ در صدفک دیده می شود. این ضایعات ترک خورده و دردناک می‌گردند. خارش (گاهی) درد مفاصل
انواع پسوریازیس
- پسوریازیس پلاک‌مانند
- پسوریازیس معکوس
- پسوریازیس قطره‌ای
- پسوریازیس پوستولی
- پسوریازیس ناخن
- آرتریت پسوریازیسی
- پسوریازیس اریترودرمیک
علل
علت دقیق‌آن ناشناخته است ولی احتمالاً ناشی از یک اختلال خودایمنی است.
عوامل تشدید کننده بیماری : سابقه خانوادگی پسوریازس ، آرتریت روماتویید ، آسیب موضعی پوست ، عفونت‌های (ویروسی یا باکتریایی) نواحی دیگر بدن ، استرس ، آب و هوای سرد و عوامل ژنتیک.
افراد دچار داء‌الصدف دارای پادگن‌های HLA خاصی بوده و میزان بروز این بیماری در سفیدپوستان بیشتر است
عواقب مورد انتظار
این بیماری قابل علاج نیست و علایم آن با درمان قابل کنترل است. بیماری ممکن است بین حملات مدت‌های طولانی غیرفعال باقی بماند. در خانم‌ها شدت بیماری در طی بارداری کاهش می‌یابد
عوارض احتمالی
عفونت باکتریایی ثانویه در محل درگیر پوستی پسوزیازیس پوستولی (تاول چرکی) آرتریت مرتبط با پسوریازیس
درمان
اصول کلی - تشخیص بیماری بر اساس نمای ظاهری ضایعات پوستی، و در صورت نیاز به نتایج نمونه‌برداری پوست مطرح می‌گردد. - علاج دایمی برای این بیماری وجود ندارد. سطح درمانی بسته به نوع پسوریازیس، وسعت بیماری، واکنش بیمار نسبت به بیماری، و اثر بیماری بر زندگی بیمار متفاوت است. - در صورت امکان برای زندگی به یک منطقه دارای آب و هوای گرم نقل مکان کنید زیرا شدت این بیماری در آب و هوای سرد افزایش می‌یابد. - حفظ بهداشت مطلوب پوست با حمام گرفتن روزانه مهم است. - از آسیب پوست از جمله کیسه کشیدن شدید اجتناب کنید. زیرا آسیب پوستی می‌تواند باعث شعله‌ور شدن حمله جدید بیماری گردد. - از خشکی پوست جلوگیری کنید که این کار تعداد دفعات عود بیماری را کاهش می‌دهد. برای کاهش پوسته‌ریزی از پاک کننده‌های بدون آب و ترکیبات حاوی قطران یا کورتون برای موی سر استفاده کنید. - تا حد امکان به طور مکرر پوست را در حد متوسط در معرض نور آفتاب قرار دهید. - حمام با بلغور جو دوسر ممکن است باعث نرم شدن پوسته‌ها گردد.
داروها
داروهای زیر برای کاهش التهاب و پوسته‌ریزی ممکن است تجویز شود: پمادهای حاوی قطران داروهای کورتونی موضعی جهت استفاده در زیر پانسمان‌های پلاستیکی داروهای سرکوبگر دستگاه ایمنی (در موارد خیلی شدید بیماری) اشعه درمانی PUVA (تجویز یک داروی مخصوص و سپس تاباندن اشعه ماوراء بنفش نوع آ به پوست) ترکیب حمام تار با UVB (اشعه ماوراء بنفش نوع بی) آنتی‌هیستامین‌ها برای تسکین خارش در موارد پسوریازیس پوستولی (تاول چرکی) اترتینیت، ایزوترتینوئین یا متوتروکسات و آسیترتین خوراکی ممکن است تجویز شود. استفاده از شامپو کول تار و پماد کلوبتازول نتیجه خوبی داشته‌است از داروی موضعی تازاروتن وتاکرولیمس نیز برای درمان سوریازیس نیز استفاده می‌شود . محدودیت فعالیتی یا رژیم خاصی بیمار ندارد.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان دارای علایم پسوریازیس بوده و یا علایم پس از درمان عود نماید. بروز پوسچول (تاول چرکی) بر روی پوست همراه تب، درد عضلانی و خستگی در طی حملات. اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده‌اید.
منابع
- [پایگاه جامع اطلاع‌رسانی پرشکان ایران ] http://www.irteb.com/bimariha/conditions-step.asp-t=399.htm
