توکسوپلاسموز و تاریخچه آن
توکسوپلاسموزیس توسط تک یاخته ای به نام توکسوپلاسما گوندی ایجاد می شود.میزبان نهایی این تک یاخته گربه می باشد، گربه با دفع ااکیست باعث ایجاد بیماری در دیگر حیوانات خونگرم می شود که شکل بیماری از خفیف تا شدید متغیر است وبه صورت اکتسابی و مادرزادی دیده می شود که از این بین نوع مادرزادی خطرناکتر است.
تاریخچه بیماری در جهان
توکسوپلاسما گوندی اولین بار در سال 1908توسط نیکول ومانژوکس که در شمال آفریقا روی کتنو داکتیلوس گوندی کار می کردند شرح داده شد گوندی یک جونده صحرایی است که با موش صحرایی قرابت دارد(10).
اسپلندور نیز که در برزیل برروی خرگوش ها کار می کرد این ارگانیسم را توصیف نمود.انتشار این گزارشات در فاصله3روز از یکدیگر صورت گرفت بدون اینکه این محققین اطلاعی از یکدیگر داشته باشند(11).
این بیماری بعدا در سال 1923 توسط جانکو توصیف شد که یافته های پاتولوژیکی شامل هیدروسفالوس و التهاب شبکیه و مشیمیه را در یکی از موارد توکسوپلاسموزیس مادرزادی شرح داد. اما وی این ارگانیزم را ایزوله نکرد. ولف و همکارانش در سال 1939 با گزارش سه مورد از عفونتهای مادرزادی مشاهدات جانکو را تایید نمودند و نشان دادند که عامل بیماری قابل انتقال به خرگوش ها و موش هاست(13و12).
توکسوپلاسموز اکتسابی در سال 1941 توسط پینکرتون و همکارانش هندرسون و سابین که مستقل از آن دو تحقیق می نمود، تشخیص داده شد(15و14).
مراحل جنسی انگل توسط فرانکل و همکارانش در سال 1970 کشف شد. آنها تشخیص دادند که این انگل یک کوکسیدیاست.البته هاتچینسون و همکارانش نیز درهمان سال این نکته را گزارش نمودند. در سال 1948 آزمون سرولوژیک دای تست توسط سابین و فلدمن جهت تشخیص بیماری ارائه شد و این روش موجب شد تا محققان بسیاری از مسائل اپیدمیولوژیکی و بالینی توکسوپلاسموز را مورد بررسی قرار دهند و طیف بیماری را در انسان مشخص نمایند(17و16).
طبق مطالعاتی که برروی موش ها درسراسردنیا انجام شده ، میزان آلودگی به توکسوپلاسما تا 70% هم گزارش شده است که این مقدار آلودگی مربوط به شهرمونتاوا در ایتالیا در سال 1991 بوده است (18).
در مطالعه ای توسط چایلد و همکارانش در بالتیمور مریلند آمریکا درسال 1986 5/49% آلودگی گزارش شده بود(19).
مطالعه ای که در شهر منچستر انگلستان توسط هوگس و همکاران در سال 2006 به روش SAG/PCR یا سورفیس آنتی ژن گوندی به روش PCR صورت گرفت،حکایت از 2/42 درصد آلودگی به توکسوپلاسما در راتوس نروژیکوس بود(20).
تاریخچه بیماری در ایران
نخستین مورد بیماری از ایران درسال1327 به وسیله انصاری گزارش شده است. در سال 1333 شمسی آزمون سابین- فلدمن در بخش انگل شناسی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران انجام شد و از سال 1345 هجری شمسی با تاسیس مرکز تحقیقات ایمنو فلورسانس ، تحقیق در مورد توکسوپلاسموز ادامه یافت (21).
در مطالعه ای که در سال 1385 بر روی 100 گربه توسط حداد زاده و همکاران در دانشگاه تهران انجام گرفت، بیانگر 90 % آلودگی به توکسوپلاسما در 50 گربه ولگرد و 36 % آلودگی در 50 گربه خانگی بود که علت بالای آلودگی در گربه های ولگرد به دلیل تغذیه ی آنها از جوندگان عنوان گردیده است(22).
در بررسی دیگری که توسط هوشیار و همکاران به روی 50 گربه ولگرد در سطح شهر کاشان در سال 1385 صورت گرفت، نشان دهنده 86 % شیوع توکسوپلاسموز در بین گربه های موجود در مطالعه بود که علت درصد بالای آلودگی تغذیه گربه های ولگرد از جوندگان و پرندگان بوده است(23).
تا کنون گزارشهای متعددی در مورد میزان شیوع آنتی بادی ضد توکسوپلاسما در جوامع انسانی در ایران ارایه شده است نتایج حاصل از این تحقیقات بیانگر تفاوت میزان شیوع آلودگی در مناطق مختلف جغرافیایی است بطوریکه شیراز با3/21 درصد آلودگی وشهر ری با 3/68 درصد دارای کمترین و بیشترین آلودگی در ایران نشان می دهد(25و24).
10.Nicolle c:manceaus LH (1908) sur une infection a coyes de leishmn (ou organisms voisins ) du gondi. C R hebdomad séance acad sci 147:763-766 .
11.Splendore A( 1908)un unovo pritozoa parassita dei conigli: incontrato nelle lesiom anatomiche d’ua malttia che ricorde in molti punti il kala-azar dell’uomo. rev soc sao paule 3:109-112 .
12. Janku: J: (1923) pathogenises and pathologic anatomy of the “congenital coloboma” of the macula lutea in an eye of normal size. with microscopic detection of parasites in the retina. J Czech phys 62:1021-1027
13. . Wolf A: cowen D. paige BH( 1939)human toxoplas-mosis : occurrence in intans as encephalomyelitis: verification by transmission to animals. seince 89:226-277 . .
14. Pinkerton H. Henderson RG(1941)adult toxoplasmosis: A previously unrecognized disease entity simulating the typhus-spotted fever group. JAMA 116:807-814 4 .
15. Sabin AB( 1941)toxoplasmic encephalitis in children JAMA 116:893-807 .
16. Frenkel JK.dubey JP. miller NL( 1970)toxoplasama gonddii in cats: fecal stages identified as coccidian oocysts science 167:893-896 .
17. Hutchinson WM. dunachie JF. sim JC et al.: (1970) coccidian –like nature of toxoplasma gondii . Br Med 1:142-144 4 .
18. GENCHI, G.,G. A. POLIDORI, L, ZAGHINI, AND P.LANFRANCHI. (1991). Aseppti epidemiologici della toxoplasmosis nell’allevamento intensive del suino. Archivio Veterinario Italiano 42: 105-111 .
19. CHILDS, J. E., AND W.S. SEEGAR .( 1986).Epidemiologic observation oh infection with toxoplasma gondii in three species of unban mammals from Baltimore Maryland , USA. International Journal of zoonpses 13: 249- 261.
2020.HUGHES, J. M., R. H. WILLIAMS, E. K. MORLEY, D. A. N. COOK, R.S. TERRY, R. G. MURPHY, J. E. SMITH, AND G. HIDE.( 2006). The prevalence of neospora caninum and co-infection with toxoplasma gondii by CPR analysis in naturally mammal population. parasitology 132: 1-8 .
21.صائبی اسماعیل. بیماریهای انگلی در ایران (بیماریهای تک یاخته ای) - چاپ هفتم – موسسه فرهنگی انتشارات1382 حیان صفحه 213
22.H.R.Hadaddzadeh.P.Khazaraiinia.M.Rezaeian.S.Jamshidi.M.Taheri.A.Bahonar(2006) SEROPREVALANCE OF toxoplasma gondii Infection in stary and hoysehold cats in Tehran/Vertinary Parasitology 138211-216
23.H HOOSHYAR.P Rostamkhani . S Talari. M arababi. (2007) toxoplasma gondii infection in stary cats/Iranian parasitilogy:Vol2.No.ppl 8-22
24.صلاحی مقدم.1372.توکسوپلاسموز در انسان وحیوانات چاپ انتشارات دانش پژوه صفحه160.
25.Shadde F,Sarvestani R.G,and Milani M.S,(1993)Toxoplasma infection in human and dog in Shiraz,J.APP.Anim.Res,3:2,83-89
